Mazlum Doğan’ın yaktığı 3 kibrit çöpünün kudreti

img

ANKARA - TSK ve ÖSO’nun girdikleri Efrin’de, Demirci Kawa’nın heykelini yıkmalarına rağmen bütün coğrafya Kawa’nın yaktığı ateşle aydınlanmayı sürdürüyor. Onun gibi Mazlum Doğan’ın yaktığı 3 kibrit çöpünün yarattığı anlamla kimi inançlar arasındaki benzerlikler ise dikkat çekiyor.

2 bin 630 yıl önce Demirci Kawa tarafından yakılan özgürlük ateşi, o tarihten beri hiç sönmeden insanlığı aydınlatmayı sürdürüyor. Bugün Türkiye ve dünyanın dört bir tarafında milyonlarca insan alanlara çıkarak, bunu bir bayram ve direniş günü olarak kutlayacak. Yine onlarla birlikte, bugünü yaratan Demirci Kawa’nın heykelini yıkmalarına rağmen, Newroz’un içeriğini boşaltmak için resmi devletin erkanı da “Nevruz” kutlayacak.
 
Kawa’nın heykelinin yıkılması, önümüzdeki yüzyıllar boyunca bir sembol olarak iki çizgi arasındaki mücadelenin dışavurumu olarak anılacak. Çünkü Kawa’nın heykelinin yıkılması boşuna değil. Alanda mücadele yürüten güçlerin nerede durduğunu ve neyi ifade ettiklerini dışa vuruyor. 
 
Bu mücadele yakın tarih açısından da canhıraş bir karşı karşıya gelişin göstergesi oldu. Mazlum Doğan’ın 21 Mart 1982 tarihinde, 12 Eylül askeri yönetiminin ülkeye hakim kıldığı karanlığa karşı yaktığı 3 kibrit çöpü, hem o karanlığı dağıttı hem de bugün milyonlara ulaşan bir Newroz ve direniş geleneğini ortaya çıkardı. Kürtlerin doğrudan öznesi haline geldiği Newroz ritüeli ve bayramı, başka halklar açısından da farklı anlamlar ifade ediyor. Örneğin Aleviler, 21 Mart’ı Hz. Ali’nin doğum günü olarak kutluyor. Kimi Alevi aydınları buna karşı çıksa da, Newroz efsanesi ile 21 Mart’ın Hz. Ali’nin doğum günü olarak kutlayanlar arasında bağ kuranların sayısı az değil. 
 
DOĞANIN VE İNSANIN DARDA OLMASI
 
Alevi kanaat önderlerinden Kemal Bülbül’e göre, iki tarih arasında önemli benzerlik sözkonusu. Takvim ve mevsim döngülerine, 21 Mart ve 23 Eylül’de gerçekleşen ilkbahar ve sonbahar ekinokslarına işaret eden Bülbül, 21 Aralık’ta yaşanan ve kadim dilde “Şebi Yelda” denilen en uzun gecenin başladığı sürece Kürtçe ve Farsça’da “çile” denildiğini hatırlattı.  
 
“40 günlük bu süreç, insanın ve doğanın darda olduğu bir süreçtir” diyen Bülbül, “Bu darda olmanın iki anlamı var. Birincisi  sıkıntıda olmaktır. Diğeri de Alevi inancında da olan dara çekme anlamına gelir” diye konuştu.
 
ALEVİ İNANCINDA NEWROZ
 
Kaniatın ve doğanın, insanın ilişkisinin devri-daim ve yenilenmesinin ise Newroz’da ortaya çıktığının altını çizen Bülbül, “21 Aralık dara giren, yer altına çekilen doğanın, canlının, nebatın, insanın yeniden canlandığı, yeryüzüne çıktığı, çiçek açtığı bir tarihtir 21 Mart ve Newroz. Bizim inancımıza göre Newroz, Hızır Demi ve Cemreler sürecine gelen doğanın yenilenme ve kendisini var etme hareketinin zirveye ulaştırdığı bir dönemdir” dedi. 
 
HZ. ALİ’NİN DOĞUM GÜNÜ
 
Alevi toplumunda Newroz’un aynı zamanda Hz. Ali’nin doğum günü olduğuna ilişkin tartışmalarını da değerlendiren Bülbül, şunları söyledi: “14 ile 21 arasındaki sürece Kürtçede, ‘Hêfte mal’ denir. Çünkü inanışa göre hak, kainatı 6 günde var etmiştir. 7’inci günde dinlenmeye çekilmiştir. İşte bu süreç kainatın sureti haktan, nuri haktan var olduğu bir süreçtir. Biz de hakkın nuru, hakkın cemali Ali olarak değerlendiririz. 21 Mart’ta balkıyan hakikat, Ali’nin nurudur, Ali’nin doğum günü böyle bir metafor ile ifade edilir. Yoksa Ali’nin anadan doğduğu tarih değildir. Şahı Merdan Ali’nin vecheyi sureti, cemalinin güzelliği yankılanmış ve kainat var olmuştur. O yüzden biz Newroz’u Hz. Ali’nin doğum günü olarak değerlendirir ve ‘Sultan Newroz’ deriz. Newroz’u bu süreçte çoğaltmak ve paylaşmak lazım. Çünkü inançsal ve kültürel olarak insanlığın en eski değerlerinden biridir. Kafkasya, Mezopotamya, Anadolu’da bu gerçekleşmiştir ve bu halklar bunu bayram olarak kutluyor. Nasıl ki Kürtler Kawa ile bunu bir direniş ve diriliş günü olarak değerlendiriyorsa, Alevilikte de buna yüklenen eşitlik, adalet ve özgürlük anlamları bir birini kesen ve besleyen değerlendir.” 
 
'İNSANLARIN BEYNİNDE BİR NUR UYANDIRMIŞTIR'
 
Bülbül, Mazlum Doğan’ın 3 kibrit çöpü yakmasının da binlerce yıllık bir inancın içeriğine denk düştüğünü ifade etti. Bülbül, bu şu sözlerle açıkladı: 
 
“Bahara doğru giderken insanlıkta çok ciddi bir hareketlenme olur. Cemre sadece suya, havaya toprağa düşmez. İnsan bilinci ve duygusunda da, kendisini var etme ve doğada var olma bilincinde de kendisini gösterir. Örneğin 21 Mart’ta Mazlum Doğan’ın 3 kibrit çöpü ile eylem gerçekleşmesi, bu cemrenin Mazlum Doğan’ın yaratmak istediği hakikat bilincinde tezahür etmesidir. 
 
Çoğu kimse bilmez ama aslında Mazlum Doğan, Pir ailesindendir ve Pir Mazlum Doğan’dır. Baba Mansur ocağının bir Piri olarak, 1982’de Diyarbakır zindanın o karanlığında üç kibrit yakmak bizce şu anlama geliyor. Biz ceme başlamadan önce kandil uyandırırız. Karanlığı, zulmatı defetmek için nur uyandırırız. İşte Newroz’da Ali’nin nuru uyanmış, kainattaki karanlık sona ermiştir. Mazum Doğan da aslında 3 çıra uyandırarak, insanların beyninde bir nur uyandırmıştır. Mazlum Doğan, Newroz’dan kadim zamanlardan gelen anlayışına ve tanımına yeni tanım ve boyut getirmiştir. 
 
Yine 26 Mart, Halac-ı Mansur’un hak ile sır olduğu bir gündür. Bu tarihler tesadüf gibi görünür ama aslında doğadaki döngünün insan gerçeğinde dışa vurumdan başka bir şey değildir. İnsanda aslında Newroz’la birlikte baharlaşıyor, baharı kendine kendini bahara taşıyor ve var ediyor.” 
 
MA / Kenan Kırkaya 
 

Diğer başlıklar

24/03/2024
13:06 Metin Göktepe Gazetecilik Ödülleri açıklandı
12:32 Birçok kentte Newroz kutlaması
12:23 Adana ve Antalya'da onbinler Newroz halayında
11:51 Kadir İnanır hastaneye kaldırıldı
11:49 Rihalıların Newroz talebi: Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü
11:26 DEM Parti Gençlik Meclisi’nden şölen etkinliği
11:00 Agirî Newrozu yarın
10:53 Jin ‘Demokratik ve özgür bir toplum için eşit temsiliyet’ başlığıyla çıktı
09:57 Alıkonulan gazeteciye dair 152 gündür açıklama yapılmıyor
09:40 Yıldız’ın tutuklanmasına tepki: Baştan sona hukuksuzluk
09:29 Açlık grevi eylemi 119'uncu gününde
09:11 Hezo ve Elkê'nin sorunlarına çözüm sözü
09:10 'Kaçakçılık ve rüşvet' davası: Binbaşıya beraat, astsubaya ceza
09:09 DEM Parti'den Rêya Armûşê ve Tuşba'da hummalı çalışma
09:08 Pazarcix seçmenleri: AKP’li adayın bavulunu hazırladık!
09:07 'Abdullah Öcalan'a özgürlük' eylemleri AK önüne taşınacak
09:03 Hareketli seçmen kayıtlarında son 3 gün
09:02 Mehmet Öcalan: İmralı kapıları açılmalı
09:00 24 MART 2024 GÜNDEMİ
23/03/2024
23:59 Sêrt'te 6 bin 643 'kaçak' seçmen oy kullanacak!
22:33 Almanya ve Fransa’da Newroz kutlamaları
20:28 Akdeniz: Irkçılığa prim verildiği an zehir sizi de başkalaştırır
20:16 Şenyaşar Ailesi’ne İHD ve Barış Anneleri'nden destek
18:23 DEM Parti sahada: Helal oylarımızı kullanıp sahte seçmenleri durdurmalıyız
18:15 DEM Parti’den seçim filmi: DEM Parti bu toprakların mayasıdır
18:02 Ankara Newroz’una katılım çağrısı: Kışanak’ı sahiplendiğimizi gösterelim
17:49 Zana: Birlikte yaşamak istiyorsanız Kürtlerin aklıyla ortaklaşacaksınız
17:39 Moskova’daki saldırıda hayatını kaybedenlerin sayısı 133’e çıktı
17:30 Riha Newrozu’ndan notlar
17:04 DEM Parti’den Moskova açıklaması: IŞİD’i kullananların sorumluluğu var
16:52 Moskova saldırısında Türkiye detayı
16:41 Dêrsim İttifakı’na halktan büyük ilgi
16:40 Kamulaştırma bedeli ödenmeyen arsa sahibi yolu trafiğe kapattı
16:38 Erdoğan’ı eleştiren gençlere cadde ortasında işkence
16:23 DEM Parti Wan adayları: Projeler kent uzlaşısı ile hazırlandı
16:17 Bazarcix'da Newroz ateşi yakıldı
16:13 Putin: Tüm failleri ve organizatörleri tespit edip cezalandıracağız
15:45 Yarım metreyi bulan karda seçim çalışması
15:39 Riha Newrozu’na mesaj gönderen tutsaklar: İçimizde yanan ateş sönmeyecek
15:37 DEM Partili aday Adana'da 'CHP ile ittifak' iddiasını yalanladı
15:35 Adalet Nöbeti’ne katılanlar: Tecrit kalkana kadar mücadeleye devam
15:32 Konak: Rusya saldırıyı araç olarak kullanarak Ukrayna Savaşı’nda daha fazla sertleşecek
15:30 Hasta tutsaklar Aygün ve Yavuz için çağrı
15:24 Gomanê dağı eteklerinde Newroz: Güneşin ışığı hepimize yeter
14:57 Mûş’ta Newroz kutlaması: Kürt halkı özgürlüğü için alanları dolduruyor
14:56 Bakırhan’dan Öcalan’a: Newroza te pîroz be
14:52 Moskova saldırısına bir çok ülke ve kuruluştan kınama
14:39 Zana: Üçüncü yol demokrasinin yoludur
14:31 ‘Mücadeleye devam edeceğiz’
14:11 Kayıp yakınlarından ‘zamanaşımı’ tepkisi: Bu kararların geçerliliği yoktur
13:48 Cumartesi Anneleri Hasan Ocak’ın faillerini sordu
13:42 QSD: DAİŞ’e karşı etkili uluslararası işbirliği gerekli
13:37 Amed Çewlîg karayolu kar dolayısıyla kapandı
13:34 Riha'da Newroz coşkusu: Halk önderini istiyor
13:04 Hatice Yıldız’ın avukatı: Devletin kontrolünde para yatırılıyor, karar hukuksuz
12:30 Amed’in ilçelerinde kar yağışı
12:25 Kürt sanatçılardan DEM Parti’ye destek
12:14 Moskova saldırısıyla ilgili 11 kişi yakalandı
11:21 DEM Parti Çocuk Seçim Beyannamesi’ni açıkladı: Her alanda çocuklar dikkate alınacak
11:12 Riha’da Newroz kutlaması ‘özgürlük halayı’ ile başladı
10:48 Hasta tutsağa 13 gündür su verilmiyor
10:41 Evden sedye ile çıkarılan 75 yaşındaki tutsak yakını Yıldız tutuklandı
10:35 Newroz ruhu sandıklara taşınacak
09:46 TÜGVA iftar yemeği faturasını belediyeye ödetti
09:34 Cezaeviyle ilgili basında çıkan haberler nedeniyle 4 tutsağa dava
09:23 Cezaevlerinde başlatılan açlık grevi 118’inci gününde
09:22 Gazeteci Ahmet'ten 151 gündür haber alınamıyor
09:21 AKP'nin ayrımcı politikalarına sandıkta yanıt verecekler
09:20 Polisin atış talim alanında ölü bulunan Aksem dosyasında 2 yıldır ilerleme yok
09:17 Xoşxeber'de DEM Parti'ye desteğin düzeyi 'Partimiz kazansın yeter'
09:16 'Doğu'nun Paris'i yapacağız' denildi, yollar çamur içinde
09:15 MEBYA-DER eski eşbaşkanı Karadağ'ın cezası onandı
09:14 Şirnexlilerden olası saldırılara karşı birlik çağrısı
09:14 Ailesi 80 yaşındaki hasta tutuklunun yaşamından endişeli
09:10 DEM Parti Norşîn'de rekor peşinde
09:08 Pahalılık Ramazan’da misafir kabul edemez hale getirdi
09:07 DEM Parti ile Dîgor’a katılımcı şeffaf belediyecilik yeniden gelecek
09:03 Kuraklık büyüyor: Çözüm ekolojik tarımda
09:00 23 MART 2024 GÜNDEMİ
08:40 Moskova saldırısını DAİŞ üstlendi
08:07 Zana: Emeklerinizle kurduğunuz partinize sahip çıkın
22/03/2024
23:29 Sydney ve Stuttgart’ta Newroz kutlaması
22:08 Mêrdîn’de 2 genç tutuklandı: Hakimlik ve savcılık kapısında ters kelepçe işkencesi
21:40 Moskova'da konser salonuna silahlı saldırı
21:05 DEM Parti'den kadın filmi: Bizim olanı geri almaya geliyoruz
20:45 Hatimoğulları Şenyaşar ailesini Adalet Bakanlığı önünde ziyaret etti
20:10 DAİŞ, 2 kişiyi katletti
18:00 İzmir'de 4 ESP'li tutuklandı
17:09 Uçar: Kürt sorununun çözümü ülkeyi refaha götürür
17:00 Eşitlikçi, özgürlükçü ve katılımcı belediyeciliğe sayılı gün kaldı
16:53 Kürt siyasetçi Zana: Herkes bir kişiyi ikna etsin
16:43 Kayyım belediyeye ait şantiyeyi sattı
16:39 Kayyımın Cizîr’de yapamadığını Silopiya belediyesi yapıyor
16:36 Enternasyonalist gençlerden Adalet Nöbeti’ne ziyaret
16:15 Ahmet Türk parti adaylarına destek için Şirnex’a gitti
16:08 ESP’lilerin tutuklanmasına tepki: Savcı 7 ay boyunca neredeydi?
16:06 Diyar Galeria davasında 4 kişiye 17 yıl 6'şar ay hapis
15:31 TYT kitapçığında AKP'li adayın seçim propagandasına yer verildi
15:30 Kobanê’den Lübnan’a Newroz kutlaması
15:29 Şirnex'te 18 kadının yargılandığı duruşma görüldü
15:05 Newroz ateşi bu kez Battalgazi ve Haymana'da yakıldı
14:55 Newroz ateşi Adana'da 24 Mart'ta yakılacak
14:54 DEM Parti, selden etkilenen aileleri ziyaret etti
14:40 Afganistanlı maden işçisini kazayı gizlemek için yakmışlar
14:23 Çîçek Kobanê ve 3 tutsak sevk edildi
14:07 Fransa eski Cumhurbaşkanı: Kürt halkının direnişi ilham veriyor
13:46 Kadın katliamında kamu görevlilerine beraat
13:43 İskî Aşireti AKP’yi destekleyecekleri iddialarını yalanladı
13:41 Tutsaklardan Newroz mesajı
13:01 Ailelerden İmralı'ya gitmek için başvuru
12:22 81 barodan ortak açıklama: Çocuğun cinsel istismarına hep birlikte dur diyelim
12:08 Gazeteci Müftüoğlu'na ödül
12:05 Cizîr’de çökme tehlikesi bulunan 4 bina boşaltıldı
11:50 Newroz’da gözaltına alınanlar serbest bırakıldı
11:17 Amed Newrozu’ndan hangi mesajlar verildi?
11:10 1'inci Uluslararası Karikatür Yarışması İstanbul'da düzenlenecek
10:45 Amed Barosu’ndan çocukların gözaltına alınmasına tepki
10:26 Newroz alanından yükselen talepler
09:35 150 gündür kayıp Süleyman Ahmet'e dair başvurular yanıtsız
09:31 'Öcalan’a özgürlük' talebiyle 117 gündür açlık grevindeler
09:31 'Müjde'nin coşkusu Amed Newrozu’nda yankılandı
09:11 Evleri su altında kalan Cizîrliler: Kayyım tedbir almıyor
09:10 Et fiyatları yükselince kemiğe talep arttı
09:07 DEM Parti’ye başvuran inşaat işçileri: Bir oy çok şey değiştirir
09:05 Rihalılar yarın Newroz halayına duracak
09:01 22 MART 2024 GÜNDEM
00:07 Şirnex Barosu'ndan çocuklara şiddet uygulayan polisler hakkında suç duyurusu
21/03/2024
22:13 DEM Parti’den Cizîr’de evleri sular altında kalan ailelere ziyaret
22:00 Çalışma Genel Müdürlüğü'nden Agrobay işçilerine: Cebimden mi vereyim?
21:37 Birçok kentte Newroz kutlamaları sürüyor
21:06 Adalet Bakanlığı’nın dış kapısı da Şenyaşar’a kapatıldı
20:34 İzmir, İstanbul ve Mersin'de gözaltına alınanlar serbest
20:09 Newroz sonrası Amed'de 126 gözaltı
19:18 Cizîr’de sel: Cadde ve sokaklar su altında
18:13 Amed Newrozu'ndan notlar
17:33 İstanbul’daki Adalet Nöbeti 100’üncü gününde
17:12 Şirnex’te gözaltına alınanlardan 13’ü serbest bırakıldı
17:05 ESP'den tutsaklarla dayanışma çağrısı
16:53 Adalet Nöbeti'nde Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü talep edildi
16:42 DEM Parti sahada: Tüm sorunları birlikte çözeceğiz
16:37 Kemal Kurkut mezarı başında anıldı
16:36 Gökçeada’da Newroz kutlaması
16:10 Görkemli Amed Newrozu halaylarla sona erdi
15:57 Kuzey ve Doğu Suriye halkları Newrozu birlikte kutladı
15:55 CHP mitinginde DEM Parti logolu pankart: Seçim taktiği
15:43 Tutsaklarla dayanıştığı için tutuklanan kadınlar tahliye oldu
15:34 Eskişehir’de Newroz ‘Bijî Serok Apo’ sloganlarıyla kutlandı
15:23 PilenPak işçileri greve çıktı
15:19 Bakırhan'dan iktidar ve muhalefete 6 maddelik çağrı
15:14 Newroz ateşi etrafında buluştular