Ben û Sen'deki yıkımın kaydı: Fotoğraf politiktir

img

DİYARBAKIR - Ben û Sen'deki yıkımı belgeleyen yönetmen Ensar Özdemir, bitmeyen göç serüvenini belgelemek istediğini belirtirken, Tamer Pınar da, "Fotoğraf bana göre politiktir" diyerek amaçlarının yaşananları belgelemek olduğunu ifade etti. 

Diyarbakır'ın Yenişehir ilçesine bağlı Şehitlik Mahallesi'nin Ben û Sen Semti "kentsel dönüşüm" adı altında yıkıldı. Yıkılan semte kayyım eliyle AKP'nin yerel seçim projesi olan "Millet Bahçesi" yapılacağı belirtiliyor. 
 
Semtteki yıkımı, Diyarbakır Fotoğraf Sanatı Derneği'nden (DİFAK) bir grup fotoğrafçı, kayıt altına aldı. Ben û Sen "Bir kentin yiten hafızası" adıyla belgesel ve fotoğraf çalışması yapan Aylin Kızıl, Ensar Özdemir, Refik Tekin, Tamer Pınar, Türkan Kılıç Pınar, yok edilen bir yaşam alanına dair bir kayıt oluşturmayı amaçlıyor. 
 
7 Mayıs'ta DİFAK'ta düzenledikleri etkinlikle belgesel gösterimiyle fotoğraf sergisinin açılışını yapan fotoğrafçı Tamer Pınar ve yönetmen Ensar Özdemir, projeyi anlattı. 
 
Bölgeye dair yıkım kararıyla birlikte "Ne yapabiliriz" sorusu etrafında tartışma yürütürken böyle bir çalışmaya başlama fikrinin oluştuğunu, proje öncesinde de bölgeyi fotoğrafladıklarını belirten Ensar Özdemir, mahallenin 1990'lı yıllarda köyleri boşaltılan yurttaşların yaşadığı yer olduğuna dikkat çekerek, "Kendi istekleri dışında bir göçe zorlandılar ve şimdi tekrar kendi istekleri, iradeleri dışında oradan çıkarıldılar. Bizi oraya iten de bitmeyen göç serüveniydi. Böyle başladık" dedi. 
 
ADI KONULMAMIŞ KAMP
 
Özdemir, mahalledeki bir diğer durumu da şu sözlerle özetledi: "O mahallelerin birçoğu Suriyeliler. Suriye savaşında göçertilen, savaş olduğu için kaçanların büyük bir kısmı oraya yerleşmek zorunda kaldı. Aslında Ben û Sen adı konmayan mülteci kampı gibi. Zorunlu göçle gelip bir şekilde kendi imkanlarıyla hayat kurmaya çalışan insanlar. Biz hep diğer insanları konuşuyoruz ama Suriyelilerin durumu daha vahim." 
 
'KAMU YARARI YOK'
 
"Bir yerde kentsel dönüşüm yapılıyorsa yerinde dönüşüm yapılır. Yıkılanın yerine yapılan yapı hak sahibine verilir. O alanda olmuyorsa bile başka alanda ev yapılarak verilir. Ancak orada millet bahçesi yapılacak, birçoğunun evleri tapusuz. İnsanlara 'oradan çıkacaksınız' denilmiş ama nereye gidebileceklerine dair bir hazırlık yapılmamış. Konutların tapusuz olmasından kaynaklı da birçok kişiye komik rakamlar verilmiş. Maksimum 90 bin TL verilmiş. Hukukçular şunu söylüyor; bir yerde kamulaştırma yapılması için üstün kamu yararı şartı var. Nedir bu; o bölgede kamu adına çok önemli bir şey yapılacaksa bireylerin mülkiyet hakkı kısıtlanabilir. Ama Millet Bahçesi üstün bir kamu yararı barındırmıyor" diye konuştu. 
 
'KENTLERİN KİMLİKLERİ KAYBOLUYOR'
 
İnsanların büyük bölümünün yasal haklarını bilmemesinden kaynaklı bir yere başvuramadığını aktaran Özdemir, bu anlamda insan hakları örgütleri ve barolara çok ciddi iş düştüğünü söyledi. Yıkımla birlikte kentin dokusunun da yok edildiğine işaret eden Özdemir, "Ben bir sürü şehir geziyorum. Kaldırım taşından tutun sokak lambasına kadar tüm şehirler birbirine benziyor. Bırakın aynı sokakta dolaşmayı başka yere gittiğinde bazen hangi şehirde olduğunu unutuyorsun. Sorun bu, yoksa Diyarbakır'ın kendine ait mimarisi yok mu? Hepimiz biliyoruz ki var. Diyarbakır'ın bazalt taşı var. Mardin'in bir mimarisi var. Ama şu anda her kent birbirine benziyor. Yürürken hangi şehirde olduğunu unutuyorsun. Hangi mahallede olduğunu unutuyorsun, kentlerin kimlikleri kayboldu. Sur'dan çıktıktan sonra Diyarbakır'da olduğunuzu unutuyorsunuz. Çünkü dediğim gibi ha Ankara Kızılay caddesinde yürümüşsünüz, ha Diyarbakır'da Mahabad'da, Diclekent'te yürümüşsünüz aynı." 
 
Ben û Sen'de insanların yaşama koşullarının kötü olduğunu ancak bunun yerinde dönüşümle giderilebileceğini söyleyen Özdemir, "Diyarbakır'da yapılan bir müftülük binası Ben û Sen'de yapılmış bildiğin saray. Basitçe bir hesaplama yapılsın. Oradaki parayla 2 tane Ben û Sen de inşa edilir, yanına da mütevazi 5-10 tane de cami yapılır."
 
YIKIMI BELGELEDİLER
 
Bu çalışmaya başlarken yıkımı önlemeye güçlerinin yetmeyeceğini bildiklerini dile getiren Özdemir, "Bizim yapacağımız şey hafıza oluşturmak, belgelemek. Olur da ileride onarıcı hukuk sistemi devreye girdiğinde geriye dönüp baktıklarında a burada böyle bir şeyde yaşanmış desinler. Ben daha demokratik bir toplumda yaşıyor olsaydım fotoğraf için başka bir şey çalışırdım. Ama yaşadığımız yerde bir sorun varsa bunu belgelemeye çalışıyorum" diye belirtti. 
 
Tamer Pınar ise, daha önceki yıkılan mahallelerden TOKİ'ye yerleşen insanların beton içinde bir yaşama alışamadığını dile getirerek, "TOKİ'lerde komşuluk ilişkisi yok. Orada herkes birbirine yardım ediyordu, insanlar mahallesinde gezebiliyordu, sokakta oturuyordu. Biz bunu kendimizden görüyorduk. Kendimden örnek vereyim, ben Fiskaya'da doğum, Bağlar'da büyüdüm. Mahalle çok farklı bir şey, beton bambaşka bir şey" dedi. 
 
Diyarbakır Surlarının UNESCO tarafından Dünya Mirasları Listesi'ne alınmasının bir nedeninin de ilçe içindeki yaşam olduğuna işaret eden Pınar, "Aslında Sur'u Sur yapan oradaki yaşamdı. Oradaki renkli sokaklardı. Ben û Sen'de çocuklar sokakta oynuyor, özgür ama bu yaşama da müdahale var. Birinin evinde bir tencere yemek pişiyorsa, o mahallede en azından 3-5 komşunun doyma garantisi var. Ciddi bir dayanışmadır bu. Hem sen bu kültüre saldır, yok et, ortadan kaldır sonra dönüp mahalle kültürü bizim geçmişimizde şöyle bir kültürümüz vardı de. Geriye dönük samimiyetsiz bir durum var" diye ifade etti. 
 
SALDIRI HAFIZAYA YÖNELİK
 
Ortadaki ana sorunun hafızaya yönelik saldırı olduğunu belirten Pınar, "Oradaki çocuklar yarın gittikleri zaman ben şu okulda okudum diyemeyecekler, ben şu sokakta oyun oynadım diyemeyecek çünkü sokak kalmamış. Hafızaları yok. 90'larda zaten bir hafıza kaybına uğramışlar. Burada da ikinci defa aynı şeyi git diyerek yaşatıyorsun" dedi. 
 
Amaçlarının belge toplayarak hafıza oluşturmak olduğunu söyleyen Pınar, "Fotoğraf bana göre politiktir. Sanatın kendisi politik olmalıdır. 2 yıl boyunca sokak sokak, kapıları, pencerelerini çektim tüm Diyarbakır ve ilçelerinin. Elimizde kayıt olsun, envanter olsun dedim. O kadar zulüm, problem var,  fotoğrafçılar olarak amacımız bunu belgelemek. Yarın bir şey olursa al fotoğraflar bizde var deriz. Ben kendimi sorumlu hissediyorum ve vicdan azabı çekiyorum. Bir fotoğrafçı olarak bunu benim yapmam gerekiyor" diye ifade etti. 
 
MA / Dicle Müftüoğlu

Diğer başlıklar

20:53 Akdeniz’de kasıtlı çıkarıldığı belirtilen yangınlarda artış
20:47 Eski HDP MYK üyelerinin ‘Ermeni Soykırımı’ açıklamasından yargılandığı davada karar çıktı
20:20 Şenyaşar ailesinin eylemine DEM Partili kadınlar ve avukatlardan ziyaret
19:46 YSK’den ‘iftar’ kararı: Sayım aralıksız yapılacak
19:34 Bakırköy Cezaevi önünde gözaltına alınanlar serbest bırakıldı
19:27 Nijerya'da 3 ayda 202 kişi menenjitten hayatını kaybetti
18:02 Bakırköy Cezaevi’nde tutsaklar görüş sonrası darp edildi
17:50 Genç: Erdoğan Kürt sorununda çözüme yönelmez
17:23 DEM Parti’den bir ilk: Engelliler için yeni bir yaşam mümkün standı
17:16 DBB’ye ait malzemeler askeriye ve emniyet tarafından taşınıyor
16:59 Yargıtay, Ata ve Mızrak davasında polislerin beraatını onadı
16:49 DEM Parti seçim çalışmalarına hız verdi
16:46 MB rezervleri bir haftada 4 milyar 53 milyon dolar azaldı
16:39 DEM Parti: AKP’liler Belçika’daki ırkçı saldırının sözcülüğünü yapıyor
16:30 Hatimoğulları: Savaş için kapı kapı dolaşacağınıza barış için İmralı kapısını açın | YENİLENDİ
16:21 Adalet Nöbeti’nden ‘İmralı kapısını açın’ çağrısı
16:07 Zana Bedlîslilere seslendi: Sandıklarınıza sahip çıkın
16:07 DEM Parti: Antalya'da adaylarımızı geri çekmiyoruz, oylar DEM'e
16:01 Temelli Colemêrg'de: Bu faşist iktidarı yıkacak olan sizin iradenizdir
16:00 Hatice Yıldız’ın tutukluluğu Bakırköy cezaevi önünde protesto edildi
15:47 Roboskî’yle yüzleşme olmadan demokrasi mümkün değil
15:34 Meleyî aşireti DEM Parti’ye desteğini açıkladı
15:17 Bakırhan: Halk onuruna ve iradesine sahip çıkacak
15:15 Pontoslu yazar Haralambidis yaşamını yitirdi
15:05 Êlih kayyımı AKP adayı için 53 milyona koli hazırlattı
15:01 Amed’de okul temizliği yaptırılan 15 öğrenci zehirlendi
14:55 Tutsaklardan siyasi partilere mektup: Açlık grevleri konusunda rol üstlenin
14:37 Mart ayı katliamlarıyla yüzleşme çağrısı
14:18 Okullar 1 Nisan'da tatil
14:16 Bayındır Bazîd’den seslendi: 1 Nisan’da başarımızı birlikte kutlayalım
14:01 Yargıtay Başkanı onuncu turda da seçilemedi
13:08 Açlık Grevi İzleme Koordinasyonu: Tutsakların talepleri karşılanmalı
12:55 DEM Parti’den 3 merkezde miting
12:48 Mûş'ta vali, kaymakam ve komutandan seçim çalışması
12:22 Esenyurt'ta 5 katlı binada yangın çıktı
12:21 Kütahya ve İstanbul’da erkek şiddeti
11:57 AKP'li belediyenin taş ocağına 'ÇED gerekli değil' kararı
11:42 ÖHD’den iki bakanlığa başvuru: Sağlık hakkı ihlaline sebep olan uygulamalar son bulsun
11:33 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından yeni görüşme başvurusu
11:06 Zafer işareti gerekçesiyle seçim görevi iptal edildi
10:42 Kantinden para ile satın aldıkları eşyalara el konuldu
10:41 Agrobay işçileri ilk kazanımlarını elde etti
10:29 Cisim patlaması raporu: Dayan ailesi mağdur edildi
10:23 Ertak: Şirnex'te 2004 ruhuyla sandık başına gidelim
09:37 DEM Parti'ye destek yürüyüşü
09:13 Gazeteci Ahmet’in akıbetine dair 156 gündür açıklama yok
09:12 Tutsaklar 123 gündür açlık grevinde
09:11 DEM Parti Cihanbeyli için seferber
09:09 Xinûs eşbaşkan adayları: Herkese eşit hizmet vereceğiz
09:08 Abdullah Öcalan'ın avukatı: CPT güven veren bir kurum olmaktan çıktı
09:07 Wêranşar DEM'den yana
09:06 Ebexliler 2019’un hesabını soracak!
09:04 'Taşıma' hilesine karşı binlerce hareketli seçmen başvurusu
09:02 Tutsak yakınlarından hukuksuzluğa karşı dayanışma çağrısı
09:01 Tuncel: Sandığa gidelim, gasp edileni geri alalım
09:01 28 MART 2024 GÜNDEMİ
08:51 Ahlat T Tipi’nde provakatif saldırı
08:42 Beyaz Saray’dan İsrail’i görüşmeye ikna çabaları
27/03/2024
23:59 Riha’da kitlesel halk buluşmaları: Halka hizmet DEM Parti ile gelecek
23:56 Halk buluşması mitinge dönüştü: Hiçbir kuvvet Êlih’in kafasını karıştıramaz
23:22 Riha’da gözaltına alınan 7 kişi serbest bırakıldı
21:41 Barikat Riha’dan DEM Parti’ye destek yürüyüşü
21:34 Agirî ve Wan'da gençlik şöleninde tecrit vurgusu
21:08 Serüven Kültür Dünya Tiyatro Günü’nde sokakta
20:53 Memurlar AKP çalışmalarına götürülüyor
20:36 Mêrdîn adayları sahada: Sesimiz sandıklardan güçlü çıkmalı
20:30 Tiyatro oyuncularından DEM Parti’ye destek
20:22 Haber Sen: TRT anayasal suç işliyor
20:05 Zana: İmralı kapıları açılsın
19:47 Emine Şenyaşar’ı ziyaret etmek isteyen EMEP’lilere engel
19:43 İzmir'de kadın katliamları protestosu: Örgütlenelim
19:38 Colemêrg’teki final mitingine kitlesel yürüyüşle çağrı yapıldı
19:15 İstanbul’da çok sayıda gözaltı
19:09 KHK eylemi 287’nci haftasında
18:54 Sêrt’te silahlı kavga: 4’ü ağır 8 yaralı
18:28 Bodrum’da kadınlar çocuk istismarını protesto etti
18:04 Erdoğan Êlih’de Ankara ve İstanbul için oy istedi
17:57 İHD Ankara Şube Ekoloji Komisyonu Yıllık Ekoloji Raporu’nu açıkladı
17:02 Türkdoğan TİHV ve İHD’yi ziyaret etti
16:51 DEM Partili adaylar: Adana için yeni bir tarih yazma vakti geldi
16:49 DEM Parti seçim çalışmasında: 1 Nisan'da zaferi kutlayacağız
16:47 Zana'dan Adalet Nöbeti'ne ziyaret: Annelerin mücadelesi olmasa dilimiz yok olurdu
16:38 Eğitim Sen: Cumhur İttifakı adayları okullarda propaganda yapıyor
16:22 Erdoğan Amed'de: Bu kardeşinize yüzde 28,5 oy çıkmışsa durup düşünmemiz lazım
15:50 Hatimoğulları'ndan Erdoğan'a: Çık sen kendini ıspatla
15:47 Emekliler: Sandıkta hesap soracağız
15:40 ÖHD, Marmara Bölgesindeki cezaeevlerine dair raporunu paylaştı
15:37 Hareketli seçmenler Muğla'dan yola çıktı
15:15 Mahkeme kararı verdi: Devletin öğrencilere yemek sağlama yükümlülüğü yoktur
15:12 Trabzon’da göçük: 3 işçi yaşamını yitirdi
15:10 Uçar: Bu seçim Şêx Seîd'e hakaret edenler ile Şêx Seîd'in torunları arasında
14:49 Belediyeden 'Yardıma muhtaç' kuyumcuya 70 bin TL yardım!
14:43 Cezaevinde rahatsızlanınca hastaneye kaldırıldı
14:30 Bayındır Qereyazî’de: Bu seçim, Kürtlerin dili, kimliği için referandumdur
14:20 DEM Parti'den Elkê'de sandık güvenliği eğitimi
14:18 Türkiyeli yetkili: Rusya saldırganlarını tutuklama talebi yoktu
13:49 Hrant Dink davası sanığı: İstihbaratı cinayetten bir gün sonra almış gibi rapor düzenledik!
13:44 Çewlig'de miting
13:40 Akkuyu'da maaşlarını alamayan işçiler iş bıraktı
13:28 Öğrenciler Erdoğan’ın mitingine taşındı
13:16 Baro ve STÖ’lerden CPT’ye İmralı çağrısı: Çözüm için adım atın
12:54 Açlık grevinde olan 5 tutsağa hücre cezası
12:37 Licik bilirkişi raporu: Zehirli kimyasalın Fırat’a taşınma riski var
12:18 Yargıtay Başkanı 6'ncı turda da seçilemedi
12:02 YNK: Kerkük'te Türkmen Cephesi ile anlaşan KDP ulusal değerleri sattı
11:35 Bakırhan: Üçüncü yol ağacının altında birleşelim
11:13 Yaşlı nüfus 5 yılda bir buçuk milyon arttı
11:00 Sınırdaki saldırılarda 10 kolber yaralandı
10:28 Roboskîliler: AKP'ye giden her oy üstümüze bomba olarak yağacak
10:27 Şirnex ve Riha'da ev baskınları
09:52 Hezro kırsalında askeri operasyon ve abluka
09:23 HRW ve Yurttaşlık Derneği: Depremle ilgili yetkililerin soruşturulmasına izin verilmeli
09:10 Gazeteci Ahmet’ten 155 gündür haber yok
09:09 Açlık grevi eylemi 122'nci gününde
09:08 'Bize ulaşan herkesi sandığa taşıyacağız'
09:07 Kayyım kadın merkezini yıllık bin 500 TL'ye kiraya verdi
09:06 AKP'liler ‘oy verme’ sözü karşılığında rüşvet dağıtıyor
09:04 Eşbaşkan adaylarından 'sandığa sahip çık' çağrısı
09:04 DAİŞ saldırıları: 2015 öncesi konumuna dönmek istiyor
09:03 Ege'den binlerce kişi kayyımları göndermeye gidiyor!
09:02 Hak savunucuları: Yıldız'ın tutuklanması insan hakkı ihlalidir
09:02 Kuzey ve Doğu Suriye'de yerel yönetim
09:01 Ayşe Gökkan: Merhamet dilemiyor, ataerkil yargıya baş eğmiyoruz
09:00 Dilovası’nda seçmenler değişim için sandığa gidecek
09:00 27 MART 2024 GÜNDEMİ
26/03/2024
23:59 Zana: Kürt halkı baskılara karşı boyun eğmedi, eğmeyecek
23:52 30 yıl sonra 'Bijî berxwedana zindanan' sloganıyla karşılandı
23:02 WHO: Dêrazor’daki saldırıda bir çalışanımız yaşamını yitirdi
22:50 Mêrdîn’de kayıp gencin cesedi suda bulundu
22:35 Hezex’te coşkulu halk şöleni
22:06 Mêrdîn’de çalışmalarını hızlandıran adaylardan ilçe ve köy ziyaretleri
21:18 Kerboran’da yurttaşlardan AKP’li belediyeye tepki
20:54 Agrobay işçileri: Emeğimiz ve alınterimizi istiyoruz
20:45 Uçar: Atacağımız her adım herkesin geleceğini belirleyecek
20:15 Emine Şenyaşar’ın Adalet Nöbeti 62’nci gününde
20:07 Akademisyen Sirman serbest bırakıldı
19:25 Xana Axpar'da husumetli aileler barıştırıldı
19:00 AKP’nin Amed adayları oy karşılığında BİM kartı dağıtıyor
18:19 Ankara’da bir öğrenci yaşamına son verdi
17:51 DEM Parti'den Silopiya’da konvoy ile mitinge çağrı
17:42 ‘DEM Riha’ya, Riha DEM Parti’ye çok yakışacak’
16:21 Zana: Belediyeler zihinlerin temizlenmesi için önemli bir yer
16:15 Keskin ve Yarkın hakkında ceza istemi
16:05 Adalet Nöbeti’nde mücadele vurgusu
15:52 Colemêrg'teki polis şiddetine dair soru önergesi
15:32 DEM Parti sahada: İrademizi kayyımlardan geri almaya geliyoruz
15:20 DEM Parti hasta tutsaklar için Meclis araştırması istedi
15:17 Riha’da bir kadını katletme girişimi
14:54 Öğretmenevi’ndeki yolsuzlukla ilgili davada savcı değişikliği!
14:43 Sedyeyle cezaevine götürülen Yıldız için AYM'ye başvuru