Kuzey Suriye'nin Koçerleri: Bedevîler

2018-06-13 09:54:55


	 

	RAKKA - Kürt Koçerlerle benzerlik taşıyan Bedevîler, kendilerine has yaşam tarzlarıyla Kuzey Suriye’nin kadim halkları arasında yerini alıyor. Dağ ve ova arasında mekik dokuyan Koçerlerin aksine Bedeviler çöllerde hayvancılık yapıyor.   

	 

	Suriye'de iç savaşıyla beraber büyük bedeller sonucu yaşam bulan Kuzey Suriye Federasyonu, Kürtlerin yanı sıra Araplar, Türkmenler, Süryaniler, Ermeniler, Asuriler, Çerkesler, Aleviler ve Bedevî Araplar gibi birçok inanç ve halk kesimini bir arada tutuyor. Kuzey Suriye'nin önemli bir nüfusuna sahip olan Bedevîler, Hesekê, Dêra Zor, Rakka ve Minbic başta olmak üzere birçok kentin kırsalında yaşamını idame ettiriyor.

	 

	BEDEVÎLER 

	 

	Bölgenin özellikle çöl olan kısımlarında yaşayan Bedevîlerin yaşamı, Kürtlerin göçebe Koçerleri gibi. Koçerler, dağ yamaçları ve ovalar arasında mekik dokurken, Bedevîler ise genellikle çöllere doğru yol alıyor. Yaz ve kış mevsimlerinde sürekli konar, göçer yaşayan Bedevîler, zorlu bir hayat yaşıyor. Kimileri koyun, kimileri keçi, kimileri de deve besliyor. Dayanılmaz çöl sıcaklıkları ve yetersiz su kaynaklarına rağmen yıllardır bu şekilde yaşayan Bedevîlerin, Kuzey Suriye'de bulunan belli başlı aşiretleri ise Şemmar ve Bedolar olarak biliniyor. Devamlı olarak yer değiştiren Bedevîler, hem kendilerine hem de hayvanlarına yetebilecek su ve besin temin etmeye çalışıyor. Su kaynaklarının ve kuyuların bulunmadığı yerlere depolarla su taşıyor.

	 

	YAŞAMLARI

	 

	Doğal bir yaşam sürdüren Bedevîler hala çadırlarda yaşıyor. 10 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bölmeli olan çadırlar, halılar ve kilimlerle döşenirken, elişi süslemeler görseli tamamlıyor. Belirlenen yere kurulan çadır, bazen günler, bazen haftalar, bazen ise aylar sonra kaldırılıp başka bir yere gidiliyor. Koşulların çok zor olması nedeniyle, bazı aileler ise yerleşim alanlarına yakın bulunan yerlere çadırlarını kuruyor.

	 

	BEDEVÎ BİR KADIN

	 

	Bedevî ailelerden biri olan Şemmar Ailesi, Rakka'nın kuzey ve doğu çölleri arasında kalan bir yerde yaşıyor. Çadırlarını ziyaret ettiğimiz ailede, bizi 45 yaşında Ruhem Şemmar adında bir anne karşılıyor. Yüzündeki deqler (dövme) ile dikkat çeken Şemmar'ın, 8’i kız 21 çocuğu bulunuyor. 

	 

	KONARGÖÇER BİR HALK

	 

	Henüz 17 yaşındayken evlendirilen Şemmar, Bedevîler arasında erken yaşta evliliğin yaygın olduğunu belirterek, çocuk doğurma oranının da hayli fazla olduğunu söylüyor. Şemmar, 200 koyunları olduğunu ve onlar için bu yıl birçok yer değiştirdiklerini aktararak, şöyle devam ediyor: "Biz konargöçer yaşayan bir halkız. Yetiştirdiğimiz hayvanların ihtiyaçlarına göre yer değiştiriyoruz. Bazen aşiretler bazen de aileler yan yana gelerek bir yerde toplanıyoruz."  

	 

	TARİH NEREDEYSE YOK

	 

	Bedevîlerin bin yıllardır süren yaşamının ve kültürünün olduğunu ifade eden Şemmar, halkına dair tarihin ne yazılı ne de sözlü kayıt altına alınmadığını vurguluyor. Şemar, Bedevîlerin Ortadoğu'daki birçok ülkede yaşadığını kaydediyor.

	 

	KADIN-ERKEK KONUMU

	 

	Bedevîlerde kadın ve annenin konumunun farklı olduğunu anlatan Şemmar, şunları söylüyor: "Mesela bir şey yapılması gerekiyorsa, eşimle bunu dayanışarak yapıyoruz. Bazı durumlarda söz sahibi sadece o oluyor. Ama ondan sonra annedir. Baba olmadığı ya da öldüğü zaman evin tek söz sahibi annedir. Bu neredeyse Bedevîlerdeki bütün aşiret ve ailelerde böyledir." 

	 

	MA / Nazım Daştan