'Simîda Diaxive': Êdî kes nikare simîdan jî bikire

img
AMED - Hayrûllah Oren ê ku ev 35 sal in simîdfiroşiyê dike û di nava gel de bi navê “Simîda Diaxive” tê naskirin, bal kişand ser rewşa aborî û wiha got: “35 sal in ez vî karî dikim, lê niha ez poşman im, xwezî min tiştekî din bikira.”
 
Krîza aborî ya roj bi roj ber bi xerabiyê ve diçe, li ser gelek beşên civakê û pîşeyan bandoreke neyînî dike. Hemû jiyana civakê bi mijara aboriyê ve mijûl in û hewl didin debara xwe bikin. Yek ji wan kesan Hayrûllah Oren (52) ku li Amedê dijî, ev 35 sal in bi firotina simîdan debara xwe dike. Oren anî ziman ku ew li Amedê bi navê "Simîda Diaxive (Konuşan Simit)" tê naskirin û nikare debara xwe bike. Oren ê ku bavê 3 zarokan e, bi tepsiya simîdan a li ser serê xwe digire ji taxa semta Kûrûçeşme ya navçeya Rezanê heta semta Dîclekent a navçeya Peyasê digere û ji bo debara xwe bike têdikoşe. Oren ê ku bi gotina "Simîda diaxive hat" dikeve qehwexaneyan, zehmetiyên xwe yên aborî vegot.
 
‘BI ZORÊ TEPSIYEKÊ DIFIROŞIM’
 
Oren anî ziman ku ew berê danê sibê ji xew radibû û du tepsiyên simîdan pir rehet difirot. Oren diyar kir ku îro bi zorê tepsiyekê difiroşe û got ji ber ku êdî kes simîdan nastîne, ew serê sibê dernakeve. Oren destnîşan kir ku tenê li ber deriyê saziyeke dewletê simîdfiroş dikarin firotinê bikin û wiha got: “Ez danê nîvro derdikevim qehwexaneyan û bi slogana ‘Simîda Dipeyîve’ simîdên xwe difiroşim. Diçim qehwexaneyan û wiha dibêjim; ‘Simîdên diaxive, simîdên diaxive; zazakî diaxive, kurmancî diaxive, li pêş diaxive, li paş naaxive. Ji serê Balikçilar, ji ava Anzelê, ji Deriyê Nû, ji taxa Lale Bey, ji destê Abdurrahman Usta, ji zimanê Xeyrî Usta û ji firinê teze derketiye.”
 
‘MA EZ BELAŞ BIFIROŞIM?’
 
Oren da zanîn ku 35 sal in vî karî dike û êdî gelekî wî dide zoriyê û got ku êdî hatiye wê astê ku nikarin debara xwe bikin. Oren destnîşan kir ku mala wan ne kirê ye, lê mala ku ew têde dijî xerabe ye. Oren da zanîn ku ew neçarin ku li wê malê bijîn û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Berê simîd erzan bûn û her kesî dikirî. Simîd 50 qûrîş bû, milet derdixist 10 lîre didan û digotin ‘bila yê mayî bimîne’. Niha simîdek 10 lîre ye, em bi 8 lîreyan jî difiroşin, lê dîsa her kes dibêje 'gelek e'. Ma ez wê belaş bifiroşim? Ez bi 4 lîreyan dikirim. Heke ez bi 7 lîre û nîv bifiroşim ez ê 350 lîreyan qezenc bikim. Ma ez dikarim bi 350 lîreyan malê têr bikim? 35 sal in ez vî karî dikim, lê niha ez poşman im, xwezî min tiştekî din bikira. Heke ez hemûyan biqedînim dê 500 lîre ji min re bimîne. Divê ez yek ji wan jî bi erzanî nedim. Ez bi 4 hezar lîreyan 120 simîdan dikirim. Sermayeya wê 480 lîre ye. Divê ez tepsiyê tevî bifiroşim ku hezar lîre jê derbikeve û ez heqê xwe yê rojane bi dest bixim. Lê kes nikare bikire, dibêjin, ‘ma 10 lîreyan simîd heye?’.”
 
‘SEDEMA KRÎZÊ HIKÛMET BI XWE YE’
 
Oren diyar kir ku sedema krîzê, hikûmet bi xwe ye û wiha dawî li axaftina xwe anî: “Ev krîz ji aliyê kesên ku me birêve dibin pêk tê. Heke ne wisa bûya, min ê heta niha tepsiya xwe qedandiba. Heke her tişt erzan bûya ev yek pêk nedihat. Em dizanin, lê kes ji vê yekê re nabêje 'bes'e. Xwezî ev bihabûn biqediyaba û her tişt baş bûbûya. Qeyda min ya sîgortayê sala 1996 e. 3 hezar û 550 rojên min hene, heke 6 hezar hebûya ez ê malnişîn bibûma. Ez çawa dikarim ji bo malnişîn bibim vê sîgortayê bidim? Berê sîgortaya min hebû, lê êdî ew jî tune. Ez dikarim heta 65 saliya xwe bijîm? Ez ê êdî li aliyê din meaşê axretê wergirim.”
 

Sernavên din

07/11/2023
14:25 Radyo Hêviyê HEDEP sansur kir
13:42 Li Çewligê 18 kes hatin binçavkirin
13:34 2 sal û 6 meh cezayê hefsê dan Emîne Ayna
13:22 DFG: Li dijî pêkanîna PDK'ê ya li hemberî Ehmed bêdeng nemînin
13:04 Netanyahû: Agirbest çênabe, em dikarin navbereke taktîk bidinê
13:02 Ji bo nelirêtiyên li Şaredariya Peyasê mifetîş hate peywirdarkirin
13:01 Hejmara nû ya Modernîteya Demokratîk derket
12:46 Hatîmogûllari: AKP rondikên derew dibarîne
12:01 Li Hewlerê bi dronan êrişî baregeha Hezên Hevpeymanê hate kirin
11:42 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serlêdan kirin
11:40 Komîteya Nobelê: Em ji rewşa Nergîs Mûhammedî bifikarin
10:55 Welatiyê suryan ê li Mêrdînê rastî êrişê hat jiyana xwe ji dest da
10:54 Ji 57 saziyên demokratîk û 202 kesan danezana hevpar: Yekane rêya çareseriyê aştiyeke mayînde ye
10:27 Tevgerên ciwanan dê ji bo Abdullah Ocalan bimeşin
10:14 Hûrgiliyên qezaya li Misircê diyar bûn
10:10 JINNEWS: Di cotmehê de 28 jin hatin qetilkirin
09:10 Rojnameger Koyluoglû: Siyaseta PDK'ê ya li hemberî çapemeniya azad siyaseta AKP û MHP'ê ye
09:08 ‘Azadiya Ocalan ji her tiştî girîngtir e'
09:06 Xwişk û birayên girtî rastî binpêkirinên mafan tên
09:04 Beşdarên konferansê gotin: Navnîşana çareseriyê Îmrali ye
09:03 Eren ê ji bo Îmraliyê serlêdana ‘lezgîn’ kir: Wezaret neçare bersivê bide
09:01 Kuştin, girtin û sirgûn bûye para malbata Acar
09:01 'Azadiya fizîkî ya birêz Ocalan azadiya gelên Rojhilata Navîn e'
09:00 ROJEVA 7'Ê MIJDARA 2023'YAN
06/11/2023
21:41 Li Amedê konsera Koma MA'yê
21:02 Girtiyê nexweş Tanhan hat berdan
19:08 Rêxistinên ciwanan: YOK bermayiya 12'ê Îlonê ye
18:05 Doza Kobanê: Mirina ewil bi destê polîsan pêk hat
17:54 Ciwanê ku ceryanê pê girt jiyana xwe ji dest da
17:43 Rojnamevan Şardan hat berdan
15:27 487 êzidiyên din vegeriyan Şengalê
15:13 Ji Blinken daxuyaniya piştî hevdîtina bi Fîdan re
15:12 Li Wanê civînên gel: Em ê ji bo azadiya fizîkî ya Ocalan bixebitin
14:47 Çemê Dîcleyê tê qirêjkirin û qeyûm jî lê temaşe dike
13:59 ‘Bangawaziyên îro ji bo Filistînê tên kirin wê demê ji bo Kobanê dihatin kirin’
13:24 Der barê rojnamevan Kanbal de dozek nû hat vekirin
12:32 Di êrişa li dijî Ranyayê de 3 sivîl birîndar bûn
12:14 Rejîma Îranê girtiyê siyasî yê kurd Qasim Abeste bi darve kir
12:12 Aktivîsta filistînî Ahed Tamîmî hate binçavkirin
11:59 Keskîn û Kuçukbalaban weke Hevserokên Giştî yên ÎHD’ê yên nû hatin hilbijartin
11:39 Dadgeh: Esra Y.’yê xwe ne kuşt, hate kuştin
10:07 Hevserokên Giştî yên HEDEP’ê: Divê dîlgirtiyên Doza Kobanê tavilê bên berdan
09:25 Doza tacîzê ya çawişê pispor: Berdana wî li dijî hiqûqê ye
09:12 Dayika lîstikvanê Amedsporê di maçê de hat binçavkirin
09:11 Dayikên Aştiyê: Tecrîd wê rabe û aştî wê were
09:06 Banga ji bo Meşa Gemlîkê: Em berê xwe bidin Îmraliyê û tecrîdê rakin
09:04 Yurdatapan ku ‘Banga Aştiyê’ îmze kir: Deklarasyon ji bo çareseriyê girîng e
09:01 Xelkê Wanê: Çareserî ne şer e razemaniya ji bo aboriyê ye
09:00 ROJEVA 6'Ê MIJDARA 2023'YAN
08:54 Xwebûn bi manşeta ‘Ha Erdogan ha DAIŞ’ derket
05/11/2023
18:06 Li Silopiyayê konsera bi coş
16:46 Polîsan mudaxileyî kesên hewl didan bikevin Baregeha Încîrlîkê kirin
16:28 Amedsporê li sehaya xwe Etîmesgut Belediyespor 1-0 têk bir
16:20 Li Îranê bi dehan xwendekar jehrî bûn
16:18 KCDP: Di cotmehê de 19 jin hatin qetilkirin
16:10 Urun ê têkiliya wî bi Ak Ocaklari re heye bi hişbirê hate girtin
16:03 Ji konferansa DBP’e çendek nîşe: Bi kurdî dest pê kir, bi kurdî bi dawî bû
15:35 Di atolyeyên TJA’yê de rojev tecrîd û şerê taybet bû
15:11 Konferansa Ciwanan a Cîhanê: Hewl didin femînîzmê manîpule bikin
14:53 Dayika Aştiyê Eryilmaz: Me soza têkoşînê daye zarokên xwe
14:52 Orman: Dê ciwan dest ji têkoşîna xwe bernedin
14:42 Kaya: Pergal ji girtiyên siyasî ditirse
14:15 Hatîmogûllari: Em ê têkoşîna aştiyê birêxistin bikin
14:03 Belgeya helwestê ya DBP’ê: Seferberiya xwebirêxistinkirinê hate destpêkirin
13:48 Bakirhan: Pêdiviya me ya herî mezin yekitiya neteweyî ye
13:34 TJA li Îzmîrê bi jinan re civiya
13:15 Girtiyên siyasî kongre silav kirin û gotin: Xwediyê fikriyata DBP’ê birêz Abdullah Ocalan e
13:03 Akdag: ‘Jin, jiyan, azadî’ serhildana jinan e
12:51 Kesên ji bo hevserokatiya giştî ya DBP’ê hatin pêşniyarkirin diyar bûn
12:43 Dê di 18’ê mijarê de ber bi Gemlîkê ve ‘Meşa Azadiyê’ bê destpêkirin
12:32 Bayindir: Ji Kurdistanê re azadî, ji Rojhilata Navîn re demokrasî
12:17 Aydenîz: Heta ku Abdullah Ocalan azad dibe em ê li ber xwe bidin
12:08 Îsraîlê êrişî Kampa Penaberan a El-Megaziyê kir: Herî kêm 51 kes hatin qetilkirin
11:48 Navên tirkî li gund û meydanên Efrînê hatin kirin
11:35 12 roj in tu agahî ji rojnameger Ehmed nayên girtin
11:14 Konferansa DBP’ê bi coşeke mezin dest pê kir
11:08 Unver: Ji ber têkiliyên xwe yên bi Tirkiyeyê re em naxwazin PDK li Mexmûrê be
10:42 Li Aydinê lehî rabû: 2 kes mirin
10:40 Hejmara 36’an a Kovara Jinê derçû
10:39 Bi hezaran kes herikîn konferans DBP’ê
10:39 Doza 22 jinên tên darizandin dest pê dike
09:59 Di lêpirsîna Kader Ortakaya de ev 9 sal in tu pêşketin nînin
09:14 Unsal: Ger deriyên Îmraliyê vebin dê aştî çêbibe
09:10 Bi demsala zivistanê re liv û tevgera li Sûka Sobefiroşan zêde bû
09:09 'Divê qanûna sansurê bê betalkirin'
09:08 Sûcên li hemberî zarokan: Ji ber terîqetan em nikarin pêwendiyê bi malbatan re deynin
09:07 Şaredarê derbasî AKP'ê bû şaredarî di nava deynan de hiştiye
09:06 Lêpirsîna der barê strana kurdî de bi biryara 'neşopandinê' bi dawî bû
09:03 Aktîvîsta TJA'yê ji ber qeyda dengê ku ne aîdê wê ye ev du sal in girtî ye!
09:03 'Simîda Diaxive': Êdî kes nikare simîdan jî bikire
09:01 Kanîwar: Werin tev li kelecan û kêfxweşiya konsera me bibin
09:00 ROJEVA 5’Ê MIJDARA 2023’YAN
07:49 Seroke Giştî yê CHP’ê yê nû bû Ozgur Ozel
04/11/2023
19:50 Amîda: Cegerxwîn temsîlkariya serhildêriyê ye
16:33 Di kongreyên Egîtîm Senê de daxwaza perwerdehiya bi zimanê zikmakî
16:31 Berrîn Sari ya berdana wê du caran hate taloqkirin ji girtîgehê derket
16:13 Li Qoserê qeyûm hate şermezarkirin: Gel dê di 31’ê Adarê de hesab bipirse
15:51 Aqûbeta kesên beriya 28 salan li Kerboranê hatin windakirin hate pirsîn
15:16 Ji girtiyê nexweş banga ‘lezgîn a çareseriyê’
14:53 Keskîn: Divê muxalefet nîqaşa ‘em çiqasî dişibin dewletê’ bike