Panela 'Di Îslamê de Aştî û Civaka Demokratîk': Aştî rastiya hevpar a mirovahiyê ye

2025-11-28 17:13:24


	ÎZMÎR- Di panela bi navê "Di Îslamê de Aştî û Civaka Demokratîk" de ku li Îzmîrê hat lidarxistin, cihê aştiyê di Îslamê de hat nîqaşkirin û pêwîstiya xwedîderketina li pêvajoya aştiyê hat destnîşankirin.

	 

	Komeleya Alimên Olî ya Îzmîrê panela bi navê “Di Îslamê de Aştî û Civaka Demokratîk” li avahiya komeleyê ya Bûcayê li dar xist. Li salona ku panel lê pêk hat pankarta bi nivîsa "Eger ew nêzikê aştîyê bibin tu jî nêzîkê wan bibe û xwe bispêre Xwedê. Teqez ew hemû tiştî dibihîze û dizane" hat daliqandin. Di panelê de Îlahiyatnas Perva Înal, Dr. Abdûllah Sagir û Dunyasever Mendelkanî wekî panelîst beşdar bûn.

	 

	Perva Înalê diyar kir ku aştî nirxa bingehîn a mirovahiyê ye û got ku aştî rastiya hevpar a mirovahiyê ye, bêyî ku bawerî çi be jî. Perva Înalê anî ziman ku divê aştî bi berdewamî were avakirin û got: "Aştî bi du awayan mimkun e: rûbirûbûna bi rastiyê re û rûbirûbûna birûmet. Têgihîştina Îslamê ya aştiyê li ser van her du rêgezan hatiye avakirin. Aştî di kevneşopiya Îslamî de ne tenê pêşniyazeke exlaqî ye; ew normeke hiqûqî ya civakî ye. Aştî birînên civakê derman dike, têkiliyan derman dike û tevna civakî nas dike. Modela aştiyê ya ku Îslam pêşkêş dike ji civakê re ev tişt pêşkêş dike: em dikarin bi naskirina cudahîyên xwe bi hev re di aştiyê de bijîn. Mînaka Rojavayê mînakeke pir baş e. Curbicur dikarin bi hev re bijîn. Ev tê vê wateyê ku ev gengaz e. Ne zimanê siyasî û ne jî yê olî bi tenê dikarin tevkariyê li aştiyê bikin. Divê ziman mirovî be. Em bi biryareke hevpar ji bo aştiyê hewl didin. Aştî ne hêsan e. Aştî cesaretê dixwaze. Aştî têgeheke çalak e. Divê em bedewiya aştiyê û pêwîstiya wê rave bikin. Ev erk li ser me hemûyan e. Ev cesaret ne aîdî îdeolojiyekê ye. Ew aîdî mirovahiyê ye. Her kes di vê civakê de nirxa aştiyê fêm dike. Werin em amade bin ku nasnameyan nas bikin, dadperwer bin û ji bo pêşerojeke hevpar empatiyê bikin. Ez bi dil û can bawer dikim ku ev îradeyek di hundirê me hemûyan de ye."

	 

	'GER EM XWEDÎ LÊ DERKEVIN DÊ BI ERÊNÎ BI ENCAM BIBE'

	 

	Paşê Abdullah Sagir axivî. Sagir diyar kir ku wekî zanyarên olî, ew dixwazin piştgiriyê bidin pêvajoya aştiyê û got: "Xwedê di vê pêvajoya aştiyê de Kurdan pêş bixe. Bêyî edaletê, aştî çênabe. Ji ber vê yekê, edalet çi ye? Divê mafên her kesî werin naskirin. Em li vê dinyayê ne bi tenê ne. Di cîhana din de, mexlûqên din jî dê bi me re bin. Bêyî edaletê, hem em û hem jî mexlûqên din dê bi gelek pirsgirêkan re rû bi rû bimînin. Ger pergala ekolojîk têk biçe, mirovahî dê pir zirarê bibîne. Cîhan di vî warî de krîzeke mezin dijî. Divê edalet, berî her tiştî, di nav mirovan de were sazkirin. Divê edalet di navbera mêr û jinan de were sazkirin. Divê edalet di nav malê de were sazkirin. Ger edalet di nav malê de were sazkirin, dê aştî hebe. Berî her tiştî, em edaletê di nav malên xwe de saz bikin. Divê em cudahîyê nexin navbera keç û kuran. Ev pêvajo dê bi îrade û pabendbûna me encamên erênî bide. Divê tenê teorîk nemîne." 

	 

	Di dawiyê de, Dunyasever Mendelkanî axivî û bi bîr xist ku Îslam biratî û yekîtîyê temsîl dike û got: "Em Kurd jî beşek ji Umeta Îslamî ne. Wekî Kurd, me çandek li ser bingeha Îslamê ava kiriye. Mixabin, bi navê Îslamê, em ji hêla kesên ku 'Allahu Ekber' diqîriyan ve hatin kuştin. Rûmeta me hat binpêkirin û milkê me hat talankirin. Pênc hezar Kurd bi navê Sûreya Enfalê hatin qirkirin. Hefteyek şûnde, konferansek Îslamî hat lidarxistin. Kesekî jî ev yek şermezar nekir. Di seranserê dîrokê de, me Kurdan bi hezaran alim anîne Îslamê. 60 hezar Misilman li Qudsê hatin kuştin. Siltanê Selçûkî, xelîfeyê Ebasî û xelîfeyê Fatimiyî bêdeng man. Lê Selahedîn Eyûbî el-Kurdî û Kurd li ser navê Umetê ji bo Îslamê şer kirin. Wî ne tenê ji bo dîwarê Qudsê, lê ji bo Îslam û Umetê jîyana xwe da. Ziman nîşanek ji Xwedê ye. Ziman û çanda xwe ji bîr nekin. Em Kurd, di seranserê dîrokê de hevalbendên Tirkan bûn. Çima hûn îro me paşguh dikin?"

	 

	Panel, bi pirs û bersivan dewam kir.