'Baxê Îrem' klasik Kürt edebiyatına yeni bir soluk getiriyor

img

BİNGÖL - Yazar Tehsîn Îbrahîm Doskî’nin 34 klasik Kürt şair ve eserlerinin yer aldığı “Baxê Îrem” adlı kitabı, Arapçadan Latinceye çevrildi. 

Tehsîn Îbrahîm Doski’nin Arapça kaleme aldığı Baxê Îrem (İrem Bağları) kitabı, akademisyen ve yazar Doç. Dr. Mehmet Zahir Ertekin tarafından Latinceye çevrildi. Dara Yayınlarından çıkan ve Kürtçenin Kurmancî lehçesiyle yazan şairlerin yer aldığı kitabın Latin alfabesine çevrilmesi 6 ay sürdü. 
 
İLK KÜRT ŞAİRİ DE YER ALIYOR  
 
12 el yazma Keşkol’dan yararlanılarak yazılan kitap, klasik Kürt edebiyatına yeni bir soluk getiriyor. Daha önce hiçbir kaynakta ve kitapta yer verilmeyen şairler, şiirleriyle birlikte geniş bir şekilde anlatılıyor. Baxê Îrem kitabı yayınlanmadan önce ilk Kürt klasik şairi Melayê Cizîrî olarak biliniyordu. Ancak yeni şairlerin şiirlerinden pasajların da yer aldığı kitapta, Melayê Cizîrî’den önce şiir yazan şaire de yer verilmesi dikkat çekiyor. Cizîrî’den önceki dönemde yaşayan ve 4 dilde mürettep mülemması yazan Mela Mehmud (Hemidi), kitapta ilk şair olarak yer aldı.
 
Mele Mehmud’un (Hemidî) şiirlerinden bir kesit:
 
“Wecib û lazim li her kes kin ji bo mîrê kubar
Hem senayan hem du’ayan da neminin dîn û har
Wext xoş der’endelîban nale û efxandar
Gül açılmış nalî û bilbil fixanarı berar”
 
SAHA ARAŞTIRMASI SONUCU ORTAYA ÇIKTI
 
Baxê Îrem kitabı, şimdiye kadar yazılan Kürt edebiyat tarihi eserlerinde yer almayan şairleri ve şiirlerini konu alması bakımından önem arz ediyor. Kitabın, kapsamlı ve disiplinli bir saha araştırması sonucunda kaleme alınması, yeni araştırmalar için de önemli bir kaynak. 
 
34 YENİ KLASİK KÜRT ŞAİRİ
 
278 sayfadan oluşan Baxê Îrem'de, yer alan şairler şunlar: “Mela Mehmûd (Hemîdî), Mîr Îmaduddînê Hekkarî (Sebûrî), Qani, Biharî, Bazelî, Ehmedê Katibê Qubad Begê, Derdî, Mela Îbrahîmê Katûnî, Muhemmed Teyyar Paşa (Xerîbî), Xiyasî, Mela Mihemedê Pîzanî, Mihemedê Qoşlî, Yûsifê Terxan, Şêx Ebdulqadirê Xanî, Ebdullahê Mexribî, Mela Remezanê Ebbasî, Lexer, Axayokê Bêdarî, Sadiqê Amêdî, Muradxanê Bayezîdî, Macin, Mun’imî, Ze’îfî, Mela Husên, Nesîmî, Hacî, Sewdayî, Cudayî, Mîna, Durefşanî, Mela Meqsûd (Esamî), Taha, Mela Mihemedê Soçî yê Baneyî, Sibxetullah, Mela Muhemmedê Xanî (Şewqî)”