Bin 500 yıllık Nuhrut Kilisesi yıkım tehdidi altında

img

URFA - Halfeti’de Ermenilere ait bin 500 yıllık Nuhrut Kilisesi'nin ön ve arka cephesi büyük oranda yıkılırken, restore edilmemesi halinde taş yığınına dönüşecek. 

Urfa’nın Halfeti ilçe merkezine bağlı Nûxrût (Gürkuyu) Mahallesi’nde bulunan bin 500 yıllık Nuhrut Kilisesi (Birca Belek), yıkılmakla yüz yüze bırakıldı. Ermeni kilisesi olan Nuhrut Kilisesi bakımsızlıktan dolayı harabeye dönüşürken, yapının ön ve arka cephesi büyük oranda yıkıldı. Doğu Roma İmparatorluğu’nun hakimiyeti altında olduğu dönemde kesme taşlardan Bizans mimarisine has bir teknikle inşa edilen kilisenin diğer kısımları ise günümüze kadar ayakta kalabildi.
 
Bakımsızlıktan harabeye dönüşen kilise, şimdilerde Nûxrût Mahallesi’nde yaşayan çocukların oyun alanı, gençlerin ve yaşlıların ise zaman geçirmek için kullandığı bir mekana dönüştü. 2017 yılına kadar kilisenin korunması için herhangi bir önlem alınmazken, 2017 yılında etrafı dikenli tellerle çevrilmiş. Tellerin tahrip olduğu kilisenin bahçesinde hayvanlar otlatılıyor. 
 
KİLİSE YERİNE ‘BIRÇ’
 
1915’e kadar bölgede Ermenilerin yaşadığını hatırlatan mahalleli, “Fakat Ermeni soykırımından sonra burada yaşayanlar buna kilise dememek için ‘Bırç’ demeye başlamışlar. Halen de kiliseye ‘Birca Belek’ diyorlar” diye belirtti.   
 
TAŞLARI ÇALINDI 
 
Çocukluğunun Gürkuyu Mahallesi’nde geçtiğini anlatan mahalleli Cemal Güzel, o zamanlarda kilisenin bu kadar yıkık olmadığını söyledi. Daha sonrasında çevrede bulunan köylülerin gelerek kilisenin taşlarını alıp götürdüklerini ve duvarları yıktıklarını belirten Güzel, “Yani bu kiliseyi sahipsiz bıraktılar. O yüzden kilise bu hale geldi. Kilisenin restore edilmesi gerekirken devlet sahip çıkmıyor. Kilise restore edilmezse kısa bir sürede taş yığını olacak” dedi.   
 
500 METRE TÜNEL 
 
Çocukluğunda büyüklerinin anlatımlarını da aktaran Güzel, “Dedelerimizin bize anlattığına göre kilisenin içerisinde bir tünel varmış. Tünel yaklaşık 500 metre uzunluğundaymış. O zamanlar sürekli bu tünel kullanılıyormuş. Fakat o tünel şuan nerede bilmiyoruz” diye konuştu. 
 
RESTORE EDİLMİYOR 
 
Kilisenin restore edilmemesini bölgede olmasına bağlayan Güzel, şöyle devam etti: “Kürdistan herhangi bir tarihe sahip olsun istemiyorlar. Ben bu durumu öyle anlıyorum. Yoksa bin 500 yıllık bir yapı Kürdistan dışında farklı bir ilde olsaydı burası farklı olurdu. Mutlaka bir bakım yapılırdı. Bu taşlar alınıp yerlerine konulurdu. Ama burada korunmuyor."
 
Güzel, mahalle halkının kilisenin restore edilmesini istediğini dile getirdi. 
 
MA / Ferhat Çelik - Emrullah Acar