Türkiye'de cinsiyet eşitsizliğinin en belirgin olduğu alanların başında siyaset geliyor. Kadınların, özellikle de siyasi karar mekanizmalarında yoğunluklarıyla orantısız bir şekilde yer almaya devam ettiği ülkede, bu durum kişisel tercihten çok toplumsal ve kültürel yapılardan kaynaklanıyor. Kadınların, siyasette daha çok yer almalarının insan haklarının kullanımını yaygınlaştıracağı ve siyasetin kadın değerleriyle olumlu yönde dönüşebileceği gerçeğinden hareketle, bu alanda yer almaya çalışan kadınlar, "erkek işi" mantığına inat mücadelelerine devam ediyor. 

 

HDP Van İl Eşbaşkanı Öznur Bartın, İnsan ve Özgürlük Partisi Genel Başkan Yardımcısı Menice Gülmez, CHP Van Kadın Kolları Başkanı Ayşe Günçe ve Saadet Parti Van Kadın Kolları Başkanı Ayşegül Çakır, kadının siyaseti yerini ve önemini anlattı. 

 

‘DİRENİŞ RUHUNU ANNELER YÜRÜTTÜ’

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van İl Eşbaşkanı Öznur Bartın, 2019 yılının kadınlar açısından yoğun bir yıl olduğunu dile getirerek, yerel seçim süreci, açlık grevleri, kayyumların atanması ve Ortadoğu’daki gelişmeleriyle birlikte bir dönemin geride bırakıldığını söyledi. Kadınların her dönem olduğu gibi direniş ve mücadelenin ön saflarında yer aldığını söyleyen Bartın, “Beyaz tülbentli annelerden başlayarak da dile getirebiliriz. O mücadele ve direniş ruhunu özellikle anneler yürüttü. Ve bununla birlikte kadın yoldaşlarımız sokaklarda, yollarda her yerde buna dair o sorumluluklarını yürüttüler. Yoğun ve zorlu bir süreçti; ama her alanda kadının rengi, sesi açığa çıktı” dedi. 

 

SEÇİMDE AKTİF ROL 

 

Geride bırakılan seçim sürecinde kadınların çalışmalarda aktif rol üstlendiğini ifade eden Bartın, "Bu misyonu son derece hem mütevazı bir şekilde hem de sorumluluğu en zirveye taşımada mücadeleyi yürüttüler. Seçim çalışmalarında, mahalle ve sokaklarda kadın yoldaşlarımız birebir emek sarf etti. 31 Mart seçimlerinde de bu zafer ve coşkuyla birçok kazanım elde ettik" diye anlattı. 

 

'KADIN TEMSİLİYETİ İŞLEVSEL KILINMALI'

 

Kadınların sisteme ve "erkek topluma" karşı bir mücadele verdiğini belirten Bartın, siyasetteki kadın oranına dikkati çekerek, “Bizim amacımız, eşbaşkanlık sistemiyle birlikte toplumdaki o çarpık sistemin saldırılarına karşı, kadının temsiliyetini hem resmiyette hem de toplum içerisinde daha işlevlesel hale getirmek. Bu noktada, kadının emeğini görünür kılmak önemli” diye konuştu. Yerel siyasette kadınların önemine vurgu yapan Bartın, kayyım atamalarına dikkati çekerek, bu politikayla en fazla darbe alan alanının yine kadın alanı olduğunu belirtti. 

 

‘TEMEL POLİTİKA TOPLUMDAN İZOLE ETMEK' 

 

Dünyada özelde de Türkiye'de kadınların siyasetten uzaklaştırılmak, eve kapatılmak ve toplumdan izole edilmek istendiğini dile getiren Bartın, "Temel politika bu. Dolayısıyla bir dirençle karşı karşıyayız. Kadın olarak hem evde buna maruz bırakılıyorsunuz hem de toplumun bize bunu dayatıyor. Yine siyasette size karşı olan bir kesimle mücadele içerisindesiniz. Bu noktada siyaset yürütme zorlu bir mücadele gerektiriyor. Aktif olma noktasında bu kadar ötekileştirilmiş, katliamlardan ve kırımlarda geçmiş bir topluma mensubu bir kadın, siyasetten uzak durmamayı her türlü şeye yeğliyor. Siyasette aktif bir şekilde mücadelesini yürütüyor. Bunu her yerde görmek mümkün. Meclis'te de bunu görebiliyoruz” diye belirtti. 

 

'KADINLAR MÜCADELE İÇİNDEYDİ' 

 

İnsan ve Özgürlük Partisi (İÖP)  Genel Başkan Yardımcısı Menice Gülmez, Van'da bin 200 günü aşkın süredir devam eden yasak kararını hatırlattı. Yasağa rağmen kadınların sürekli sokağa çıkmaya gayret ettiğini dile getiren Gülmez, özellikle siyasetteki kadınların sokakta mücadeleden vazgeçmediğini belirtti. Gülmez, “Bu mücadele her alanda da oldu. Gerek siyasi haklarda gerek kadın hakları, kadın ve çocuk istismarlarına karşı, adalet arayışı ve kayyumlarla mücadele konusunda olsun birçok konuda kadınlar son bir yılda alanlardaydı. Sürekli bir mücadele içindeydi” dedi.  

 

'BİR ARAYA GELMESİNİ İSTEMİYORLAR' 

 

Kentteki kadın kurumlarının 2016 yılında yaşanan darbe girişimi ardından kapatıldığını hatırlatan Gülmez, “Bu kurumların var olması demek kadınların biraz daha bilinçlenmesi demektir. Sisteme karşı kendi haklarını savunması ve kendi ayaklarının üzerinde durması demektir. Sistemin içindeki bazı emellerle birlikte mevcut ataerkil düşünceye sahip olan insanlar tarafından da bunlar kapatılıyor. En çok kadın haklarını savunduğunu söyleyen kurumlar bile kadınların bir araya gelebildiği kadın derneklerini, kadın kurumlarını, kadın evlerinin oluşmasını istemiyor. Çünkü kadınlar bu kurumlarda bilinçleniyor. Kadınların onlarla eşit bir düzeye gelmesini istemezler” diye konuştu. 

 

‘SİYASETTE DAHA ÇOK AKTİF OLMALI'

 

HDP'li belediyelere yönelik kayyım politikasına da değinen Gülmez, şöyle devam etti: “Kadın elinin değdiği çalışmalar mutlaka daha güzel ve farklı oluyor. Bu da sizinle aynı çizgide siyaset yapmayan partileri, siyasetçileri rahatsız edecek. Siyaset evimizde yaptığımız, evimizi etkileyendir. Her ne kadar eğitimli olsak da ne kadar çok farklı yönde kendimizi geliştirsek de bizi yönetenler siyasetçilerdir. Biz bu konuda kendimizi geliştirmeli, daha cesur davranmalıyız. Kendi haklarını koruma, talep etme konusunda çekinmemeliyiz." 

 

Kadınların karar alma mekanizmalarındaki oranına dikkati çeken Saadet Partisi Van Kadın Kolları Başkanı Ayşegül Çakır, kadınlarını sürekli engellerle karşı karşıya kaldığını söyledi. Meclisteki kadın sayısına ve kadın yerel yöneticilerin oranına işaret eden Çakır, “Yeterli mi tabi ki yetersiz. Daha çok siyaset alanında aktif ve verimli olabilirler. Van’da da siyaset kadınlar için zor bir alan. Son 4-5 yıldır Van zor bir dönem yaşıyor. Hem siyasi yönden hem de ekonomik olarak da çok zor zamanlar yaşıyor. Bu durumda en çok kadınları etkiliyor. Van'da iki kadın milletvekilin olması yeterli değil. Çünkü Van’ın da kendisine göre sorunları var" dedi. 

 

‘CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN GÖSTERGESİ' 

 

Dünya genelinde, siyasetten bilime kadınların görünürlüğü giderek artsa da hala birçok alanda kadınların erkeklere oranla daha az yer aldığına değinen Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Van İl Kadın Kolları Başkanı Ayşe Günçe, “Günümüze bakarsak kadınların siyaset, bilim, kültür-sanat alanlarındaki görünürlüğü konusunda geçmişe kıyasla önemli kazanımlar elde edildi. Ancak kadınların bu alanlardaki temsiliyetinin yetersiz kalması toplumsal cinsiyet eşitsizliği açısından önde gelen sorunlardan birinin olduğunu görüyoruz. Kadınların sosyal hayattaki konumlarının önemli göstergelerinden biri de siyasete etkin katılımıdır” diye konuştu. 

 

Kadın cinayetlerine, kadına yönelik şiddete işaret eden Günçe, siyasette kadın azlığının doğurduğu sorunlara vurgu yaptı. 

 

MA / Özlem Yayan