İzmir’in Foça ilçesinde bulunan Bağarası mahallesinde 5 kadın tarafından atık karşıtı Çöpsüz Bakkal kuruldu. Sıfır atık konusunda bölgede öncü olmak için kolları sıvayan her bir kadının daha önce finans, eğitim, terapist, akademisyen gibi farklı iş deneyim geçmişi var. Kadınlar kendilerine ait olan arazilerde meyve sebze üretimi yapıyor.

 

Geri dönüşümlü bir tüketim anlayışına karşı çöpsüz bir yaşama geçişi savunan bu kadınlar, tek bir plastik madde kullanmadan yetiştirdikleri sebze, meyve ve diğer ürünleri tüketiciye ulaştırıyor. Çöpsüz Bakkal kurucuları, müşterilerin bakkala gelirken yanlarında alacakları ürünler için evden şişe ve çanta getirmeleri çağırısı yapıyor. Yine kadınlar bu fikirle bölgedeki üreticileri de kazanmak için çaba harcıyor.

 

‘ATIK ÜRETMEDEN ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİYORUZ’

 

Çöpsüz Bakkal’ın kurucularından Menekşe Onukar, 2017 yılında finans alanında emekli olup, İstanbul’dan Foça’ya yerleşiyor. Kendine ait arazide, zeytin ekimine başlayan Onukar, köylünün üretimden vazgeçip arazisini satması, kadınların üretimden kopuşuna neden olduğu görüşünde. 

 

Onukar, Kadınların yeniden üretime geçebilmesi için çabaladıklarını; ancak doğal üretimin zor olduğunu söyledi. Üreticinin kar edebileceği bir satış yapabilmesi için doğru kurumları bulmakta oldukça zorlandığını belirten Onukar, Çöpsüz Bakkal’ın bu noktada zorlukları aşmak adına bir aracı görevi gördüğünü kaydetti. Onukar, “Tek kullanımlık plastiklerin doğaya verdiği zararın karşısında atık üretmeden ürünleri tüketiciye ulaştırıyoruz. Yabani otları ilaçlamadan yok etmek ve yerel tohumla üretim yapmak için diretiyoruz. Fabrikasyon bir üretim olmadığı için bakkalda mevsimsel ürünler yer alıyor. Kendi üretimlerinin yanı sıra bölgede tamamen organik üretim yapan köylülerle de işbirliği yapıyoruz. Çöpsüz Bakkal’ı tanıtma amacıyla pazarlara da katılma kararı aldık. Pazarlarda iletişim kurulan insanlarla nasıl üretim yaptıkları, üretim yaparken ne tür sorunlar yaşadıkları üzerine sohbet ettik” sözleriyle neler yaptıklarını anlattı. 

 

‘EN ÇOK METROPOLLERDEKİ İNSANLAR ULAŞIYOR’ 

 

Çöpsüz Bakkal’ın internet sitesi ve sosyal medya hesaplarına en çok metropollerde yaşayan insanların ulaştığını söyleyen Onukar, şöyle devam etti: “Doğal ürün peşinde olan, maddi değerini bile önemsemeyen o kadar çok insan var ki bu insanlar özellikle sağlıkları için kendilerini kurtarmak istiyor. Organik ürün adı altında fahiş fiyatlarla karşılaştıklarını ve üstelik aldıkları ürünün gerçekten organik olup olmadığına emin olmadıklarını yazıyorlar. Onlara ürünlerimizi kargoyla ulaştırıyoruz. Kargo paketlerinde atık üretmemek adına özel olarak yaptırdığımız kutuları kullanıyoruz.” Onukar, kendileri gibi tamamen doğal üretim yapan üreticilerin birbirleriyle dayanışma kurarak pazardaki yerini almasından umutlu olduğunu söyledi. 

 

‘TOPRAĞI İYİLEŞTİRMEK İÇİN GIDA ÜRÜNLERİ EKTİK’

 

Çöpsüz Bakkal’ın üreticilerinden Ayşegül Ünver de, Bağarası’ndaki arazisini 5 yıl önce bir seminer yeri açmak için aldıklarını söyledi. Bu mekanda düzenledikleri farkındalık seminerinin birinde doğayı ve toprağı tanıdığını ifade eden Ünver, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ekoloji gündemimizde değildi.  Bulunduğumuz bölge tarım için o kadar elverişliyken yanlış üretim pratiği yüzünden ne kadar tahrip ettiğimizi fark ettik. Toprağın durumunu araştırdığımızda şok olduk. Hayvan çiftliklerinin yoğun olarak bulunduğu bir yer burası ve çiftçiler de arazilerinde yem yetiştiriyor. Karma bahçe ekimi tamamen yok edilmiş. Toprak bu yüzden hasar görmüştü. Biz ilk olarak toprağı iyileştirmek istedik. Toprağı iyileştirmek için gıda üretimine başladık. Kendi arazimizde başta zeytin olmak üzere çeşitli ürünler ektik. Bizim küçük toprağımız bile o kadar çok ürün veriyor ki o zaman anladım dünyada açlık çekmek mümkün değil. Tüketici artık uyanmalı, organik ürüne ucuz bir şekilde ulaşabilir, her şey tüketicinin bu talebiyle değişebilir.”

 

‘ZEHİRLİ İLAÇLAMALAR BİTKİ ÇEŞİTLİLİĞİNİ YOK EDİYOR’

 

Çocukluğunu Balıkesir’deki aile çiftliğinde geçirdiğini söyleyen Çöpsüz Bakkal’ın kurucularından Ful Büge ise, Bağarası’na ilk taşındıklarında hor kullanılmış, sonra terk edilmiş çıplak bir araziyle baş başa kaldığını söyledi. Araziyi canlandırmak ve doğal döngüsünü yeniden kazandırmak için çabaladıklarını belirten Büge, “Daha sonra fark ettik ki, bu durumda olan sadece bizim toprağımız değil, yaşadığımız yerin pazarından aldığımız ürünlerin bile çoğu doğallıktan uzak. İşe önce kendi sebze bahçemizi yaparak başladık. Bahçesinde organik ürünler yetiştirmek için herhangi bir ilaçlama yapmadık. Arap sabunu ve kükürt gibi doğal malzeme kullandık. Etrafta çok fazla ilaçlama olduğu için bitkilerini yaşatmakta zorlandık. Topraktaki bu döngüyü tekrar kazanmak için bitki ektik. 5 yıl önce ilk toprakla uğraşmaya başladığımda solucan bile yoktu. Toprağın ekilmesiyle solucanlar ortaya çıkmaya başladı” dedi.

 

 

MA / Sevda Aydın