ANKARA - Koronavirüs salgınıyla mücadelede önemli bir basamak olan Aile Sağlık Merkezleri’yle ilgili rapor hazırlayan SES Ankara Şubesi, merkezlerin yöneticiler tarafından geri hizmet olarak görüldüğünü ve gerekli ekipmanların verilmemesinin sorunları ve buna karşı çözüm önerilerini sıraladı.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Ankara Şubesi, koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadelede birinci basamakta yer alan Aile Sağlık Merkezleri (ASM) ile ilgili raporunu yazılı olarak kamuoyuyla paylaştı.
“Salgınla Mücadelede Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Raporu” başlıklı raporda, Ankara’da bulunan 40 ASM’de çalışan 40 aile hekimiyle görüşüldüğü bilgisine yer verildi. Raporda, “Yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri kapsamındaki raporumuz, hem sağlık ve sosyal hizmet emekçilerinin sağlığını korumakta hem de salgınla etkin mücadelede yararlı olacağını düşünmekteyiz” diye belirtildi.
Raporda, salgınla mücadelede ASM’lerin yöneticiler tarafından geri hizmet olarak görüldüğüne dikkati çekildi ve yapılan görüşmelerde tespit edilen şu sorunlar sıralandı:
* Salgının ilk döneminde koruyucu ekipman verilmemiş, bir hafta sonra koruyucu ekipman verilmiş ancak sayı olarak yeterli olmadığı ifade edilmiştir. Aile hekimleri tarafından ilk dönem tüm ihtiyaçların kendi imkanları ile sağlandığı,
* Ekipmanların kişiye özgü olmaması nedeniyle tam koruyucu özelliğinin zayıf olduğu,
* ASM dezenfektan ve el dezenfektanı verilmemiş, piyasada zor bulunması nedeniyle sorun yaşandığı,
* Ekipman eksikliği, fiziki alan uygunsuzluğu nedeniyle triyaj yapılmasında sorunlar yaşandığı,
* ASM randevu sisteminin olmamasının bazı zaman dilimlerinde sosyal mesafeyi ihmal edecek yoğunluğa neden olduğu,
* Suiistimallerin engellenmesi amacıyla eczane, ilaçlama firması, ürün denetimlerinin yapılması gerekliliği,
* Temaslı hastalar ile görüşme yapıldığı, hastanelere yönlendirme yapıldığı,
* Bazı ASM binalarının sağlık hizmeti sunma amaçlı yapılmaması nedeniyle; hizmet verilirken sosyal mesafe ve izole bir şekilde hizmet sunulamadığı,
* Semptom görülen riskli hastaların ayrı yerde muayene edilemediği,
* Çalışanlar tarafından çok fazla rapor talep edildiği ve sağlık çalışanları üzerinde baskı oluştuğu,
* Yaşlı ve sosyal desteğe ihtiyacı olan hastaların ilaçlarının temininde sorunlar yaşadığı,
* Sağlık personeline yönelik tanı testlerinin yapılmadığı,
* Kronik hastalığı olan sağlık çalışanlarının çalışmaya devam ettiği,
* Raporlu ilaçların eczaneler tarafından bir aylık verilmesi nedeniyle hastaların üç aylık ilaç almak için hekime başvurmaya devam ettiği,
* Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personeline yönelik eğitimlerin verilmediği,
* Halka yönelik salgından korunma tedbirlerine yönelik eğitim eksikliği,
* Dezenfektandan koruyucu ekipmana birçok ödemeleri kendileri karşılaması nedeniyle cari ödemelerdeki derecelendirmenin doğru olmadığı,
* Salgın nedeniyle performans kriterleri olan aşı takibi, gebe takibi, bebek ve çocuk takibi gibi kriterleri tamamlayamama sorunu olduğu,
* ASM çalışanlarının ücret düzeyinin aktif gün üzerinden verilmesi, koronavirüs pozitifliği veya semptomların görülmesi nedeniyle rapor evde izole kalmak gibi durumlarda ücretlerinin kesintiye uğradığı ifade edilmiştir.”
‘YETERLİ EKİPMAN SUNULMALI’
Raporda, sorunlara yönelik çözüm önerileri ise şöyle:
* Birinci basamak sağlık hizmetlerinde görev yapan tüm sağlık ve sosyal hizmet emekçilerine nitelikli yeterli ekipmanın sunulması gerekmektedir.
* Bu süreçte birinci basamak sağlık hizmetlerinde randevu sisteminin uygulanması gerekmektedir.
* Tüm birinci basamak sağlık hizmetlerinde başvuran her hasta triyaj uygulamasından geçirilmelidir.
* Birinci basamakta görev yapan sağlık emekçilerine yönelik nitelikli eğitimler bir an önce verilmelidir.
* Halka sağlık hizmetlerini daha etkin ve yerinde kullanma anlamında kamu spotları ile eğitimler verilmelidir.
* ASM merkezlerinin sağlık hizmeti sunum amaçlı yapılmayan binalarda verilmesi pandemi salgıyla ortaya çıkmıştır ki sağlık hizmetlerinin doğru sunulmasını engellemektedir. ASM hizmetlerinin nitelikli binalarda yapılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
* Siperlik, gözlük, maske, eldiven, bone gibi ekipmanlar düzenli sağlanmalıdır.
* Raporlu ilaçların hekime başvurmadan eczaneler tarafından bir aylık verilmesi düzenlemesi genişletilerek 3 aylık haline dönüştürülmelidir.
* Bu dönemde ASM giderleri artmış olup cari ödemelerde gruplandırma kaldırılarak tüm ödemelerin A Grubu ödemeler üzerinden yapılması gerekmektedir.
* Salgın süresince aile hekimlerinin ücretlendirilmesinde baz alınan performans kriterleri tam puan üzerinden verilmelidir.
* Salgın süresince ASM çalışanlarının ücretlerinde izin ve rapor kesintisi yapılmamalıdır.”
KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ
Raporun sonuç kısmında, koruyucu sağlık hizmetlerinin önemine vurgu yapılarak, “Salgınla etkin mücadele yürütülmesi isteniyorsa; toplum sağlığı için bütünlükçü yaklaşım, ekonomik ve sosyal destekle koruyucu hizmetlerin güçlendirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde salgınla mücadelede başarı ve sağlıklı bir toplum isteniyorsa bunun koruyucu sağlık hizmetlerinden geçtiği unutulmalıdır” ifadelerine yer verildi.