KHK ile işten çıkarılan işçiler için emsal karar

img

DİYARBAKIR - Cizre Belediyesi'nde taşeron olarak çalışırken, atanan kayyum tarafından KHK gerekçe gösterilerek işten atılan Hasan Bilgiç, açtığı davada haklı bulundu. Mahkeme, iş sözleşmesinin haklı veya geçerli bir nedenle feshedildiği ispatlanamayan Bilgiç için “işe iade” kararı verdi. 

Şırnak’ın Cizre Belediyesi’nde taşeron işçi statüsüyle 2014 yılından beri Halkla İlişkiler ve Tanıtım Uzmanı olarak çalışan Hasan Bilgiç’in iş sözleşmesi, belediyeye kayyum atanması sonrası 27 Ekim 2017 tarihinde feshedildi. Bağlı çalıştığı firma, Bilgiç'in işten çıkış işlemini, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) “İşten Ayrılış Bildirgesi”nde yer alan kodlardan 18’e göre yani “işin sona ermesi” gerekçesiyle yaptı. 
 
Aynı zamanda DİSK Genel-İş Sendikası yöneticisi olan Bilgiç, bunun avukatı aracılığıyla iş sözleşmesinin haklı veya geçerli nedene dayanmadan feshedildiği gerekçesiyle taşeron firma ve asıl işveren Cizre Belediyesi aleyhine Diyarbakır 1. İş Mahkemesi'nde “işe iade” davası açtı. 
 
BİRBİRLERİNİ SUÇLADILAR 
 
Cizre Belediye Başkanlığı'nın dava kapsamında mahkemeye gönderdiği savunma dilekçesinde, davacı Bilgiç'in davalı olan Güney Park Gıda Petrol Tem. Nak. Turz. San. Ve Tic. Ltd. Şti ile 2015 yılında yaptığı iş sözleşmesi yaparak işe başladığı hatırlatıldı. Dilekçede, davacı Bilgiç'in bütün hak ve alacaklarının iş sözleşmesi yaptığı taşeron firmadan talep etmesi gerekirken, belediyeden talep etmesinin yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, belediye açılan davanın reddedilmesi istendi. 
 
Davalı taşeron şirket ise, mahkemeye gönderdiği savunma dilekçesinde Cizre Belediye Başkanlığı'nın 27 Ekim 2016 tarihli 76424872-905-735 sayılı yazısında Bilgiç'in, 667 ve 678 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde (KHK) yer alan "Milli Güvenliği tehdit eden yapılar ile irtibatlı ve iltisaklı olabileceği"  gerekçesiyle hakkında işten çıkarma işleminin yapıldığını belirtti. 
 
Asıl işveren olan Belediye’nin aldığı karar doğrultusunda Bilgiç'in iş sözleşmesinin feshedildiğini belirten şirket, Bilgiç'in başka bir kurumda ya da işte istihdam etme durumu ve imkanları olmadığını, şirket yönünden davanın reddedilmesi gerektiğini savundu. 
 
MAHKEME ŞİRKETİ VE BELEDİYEYİ SORUMLU TUTTU 
 
Davayı kabul eden Diyarbakır 1. İş Mahkemesi, asıl işveren olan Cizre Belediye’sinin KHK'ye dayanarak Bilgiç'in iş sözleşmesini iptal etme kararının geçersiz olduğuna karar verdi. Mahkeme, Bilgiç'in alt işveren olan Güneypark Gıda Petrol temizlik Nak. Turz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.'ndeki işine iadesine hükmetti. 
 
Kararın kesinleşmesinden itibaren davacının yasal süresi içerisinde iş dönüş müracaatında bulunması halinde 4 ayı geçmemek üzere brüt maaş ücreti ve diğer haklarının davacıya verilmesine hükmedilerek, Bilgiç'in işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden alt işveren ile birlikte asıl işverenin müştereken ve müteselsilen (borçlu) sorumlu olduğuna karar verildi. 
 
'İŞ SÖZLEŞMESİNİN HAKLI VE GEÇERLİ NEDENLE FESHEDİLDİĞİ İSPATLANAMADI'
 
Mahkeme işe iade kararının gerekçesinde, taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığının uyuşmazlık konusu olduğunu belirleyerek, bunun yasal dayanağının 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18 ve devamı maddeleri olduğunu kaydetti. İş Kanunu’na göre, 30 veya daha fazla işçi çalıştıran iş yerlerinde en az 6 ay çalışan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işverenin geçerli bir sebebe dayanmak zorunda olduğuna işaret edildi. 
 
İş Kanunu'nun 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre, feshin geçerli nedene dayandığını ispat yükümlülüğünün işverene ait olduğunu vurgulanan kararda, işçinin ise iş feshinin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlü olduğu kaydedildi. 
 
Mahkemenin gerekçeli kararında şunlar kaydedildi: "Somut olayın dosyadaki delillerle birlikte değerlendirilmesinde; Dava açılması yönünden şekli şartların bulunduğu, davacının 21/11/2014 -27/10/2016 tarihleri arasında davalı şirketin alt işveren olduğu, davalı belediyenin asıl işveren olduğu işte çalıştığı, 30/06/2017 tarihli Cizre Belediyesinin müzekkere cevabından da anlaşılacağı üzere 4857 sayılı Kanunu’nun 18. Maddesinde belirtilen sebeplere dayanmadan iş sözleşmesinin feshedildiği, davalılar tarafından iş sözleşmesinin haklı veya geçerli nedenle feshedildiğinin ispatlanamadığı anlaşıldığından davacının işe iadesine karar vermek gerekmiştir." 
 
BELEDİYELER ÇOK CİDDİ BORÇ YÜKÜ ALTINA GİRECEK 
 
İş Mahkemeleri benzer davaları, taşeron işçilerin Resmi Gazete’de yayınlanan 677 sayılı KHK’ye dayanılarak işten çıkarıldığı gerekçesiyle işe iade davalarını reddetmişti. Antep Bölge Adliye Mahkemesi, kayyum tarafından işten çıkarılan işçilerin açtığı işe iade davalarında yerel mahkemelerin verdiği ret kararlarını, yeterli inceleme ve araştırma yapılmadan verildiği gerekçesiyle bozmuştu. 
 
Davalı taşeron firma ve Cizre Belediye Başkanlığı, aleyhlerindeki kararı İstinaf Mahkemesi’ne taşıdı. Kararın kesinleşmesi halinde, belediyelere atanan kayyumların soyut gerekçelerle iş sözleşmesine son verdiği binlerce taşeron işçinin işlerine dönmeleri için emsal olacak. 
 
Kayyumlar iş sözleşmesini feshettiklerini işçilerin yerine başka kişileri almaları, taşeron firmaların da bu kişileri istihdam edecek imkanlarına sahip olmaması nedeniyle çok ciddi tazminat yüküyle karşı karşıya kalacak. Belediyeler, işe iade davası kazanan her bir işçiye işe başlatmama tazminatı olarak 4 brüt maaş vermek zorunda kalacak. 
 
MA / Deniz Tekin