Hasankeyf’te taşınmayan mezarlar sulara teslim

img

BATMAN - Ilısu Barajı, 199 yerleşim yerindeki mezarları sular altında kalmaya başladı. Ailelerin mezarların taşınması için yaptığı başvurular ise yanıtsız bırakılıyor.

Sivil toplum örgütlerinin tarihe, kültürel değerlere ve doğaya vereceği zarar nedeniyle hükümeti yapımından vazgeçiremedikleri Ilısu Barajı, 199 yerleşim yerindeki mezarları da yutmaya başladı. Taşınan sınırlı sayıdaki tarihi yapılar dışında, 12 bin yıllık tarihi Hasankeyf kentinde Bizans, Sasani, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyubiler ve Osmanlılar döneminden kalma birçok tarihi eser ise sulara teslim edildi.
 
Moğolların Anadolu’yu istilasında büyük zarar gören Hasankeyf’te, 760 yıl sonra Ilısu Barajı’nın suları nedeniyle tamamen yok olmanın eşiğinde.  
 
TALEPLERE YANIT VERİLMİYOR
 
199 yerleşim yerindeki mezarlar, su altında kalma tehdidiyle karşı karşıya. Alçak yerlerde bulunan yerleşim yerlerindeki mezarlardan bazıları su altında kaldı. Çoğunluğu binlerce yıl öncesine ait eski mezarların bulunduğu 12 bin yıllık antik kentte, yeni mezarlar da taşınmayı bekliyor ancak yetkililer bu yönde gelen taleplere yanıt vermiyor.
 
KİMSESİZ MEZARLAR
 
Taleplerinin bazıları yerine getirilerek yerleşim yerlerindeki sınırlı sayıdaki mezar taşınırken, binlerce mezar ise yerinde bırakıldı. “Kimsesiz” olduğu gerekçesiyle binlerce mezar yerinde bırakılırken, bazı ailelerin başvurularına rağmen yakınlarının mezarları taşınmıyor.
 
YARDIM TALEPLERİ
 
Mezarların taşınması istemiyle yaptıkları başvurulara yanıt alamayan aileler, İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır ve Batman şubelerine başvurdu. 
 
İHD GİRİŞİMLERİ SONUÇSUZ KALDI
 
İHD Diyarbakır ve Batman şubeleri, ilgili cumhuriyet savcılıkları ve belediyeler nezdinde girişimlerde bulundu ancak sonuç alamadı. 
 
SAVCILIK: KOVUŞTURMAYA YER YOK
 
Nedim ve Mehmet Doğan adlı kardeşler, 2000 yılında yaşamını yitiren ve Hasankeyf Asri Mezarlığı’na defnedilen kardeşi Ahmet Doğan’ın kimliğinin belirlenmesi ve mezarının taşınması için Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurdu. Doğan kardeşler, 11 Ocak 2016’da yaptığı başvuruya Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Sağlık Bakanlığı genelgesi doğrultusunda nakil talep işlemlerinin belediyelerce yapılacağının, ölenin kimliğinin tespitinin hukuk mahkemelerince açılacak dava ile belirleneceği yatını vererek, kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
 
‘ACİL MÜDAHALE GEREKİYOR’
 
Bunun üzerine Mehmet Doğan, İHD Diyarbakır Şubesi’ne başvurarak, hukuki yardım talebinde bulundu. Doğan, 12 kişinin, Hasankeyf Asri Mezarlığı kimsesizler bölümüne defnedildiğini, kardeşinin de DNA testi yapılmadan defnedildiğini belirtti. Ilısu Barajı’nın suları altında kalacak olan mezarların Batman İl Mezarlığına nakledildiğini, kardeşinin içinde bulunduğu 12 kişinin kimsesiz olduğu gerekçesiyle mezarlarının taşınmadığını belirten Doğan, başvurusunda, “Sular yükseldiği için cenazelerin sular altında kalma ihtimali yüksektir. Bu yüzden acil müdahale gerekmektedir. Aksi taktirde dönüşü olmayan bir yola girilecektir. Kan örneği vermeye hazırız. Bu sebeple derneğinizden hukuki ve insani olarak yardım talebinde bulunuyorum” dedi.
 
BELEDİYE BAŞVURUYU YANITSIZ BIRAKTI
 
İHD, Batman Belediyesi’ne başvurdu. Ancak belediye yetkilileri, cenazenin Hasankeyf Belediyesi sorumluluk alanında bulunduğu, başvurularının ilgili belediyeye yapılmasını istedi. Hasankeyf Belediyesi ise yapılan başvuruyu yanıtsız bıraktı. 
 
HEYET GÖNDERİLDİ
 
İHD Diyarbakır ve Batman şubeleri, bu yönde çok sayıda başvuru aldı. İHD, başvuruların artması üzerine bölgede inceleme yapmak üzere heyet gönderdi. Heyet, yapacağı incelemenin ardından konuya ilişkin rapor düzenlemesi bekleniyor.