Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkede, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri için 6-9 Haziran tarihlerinde sandık başına gidildi. 720 sandalyeli parlamentoda, ilk verilere göre ırkçı partilerin yükselişi dikkat çekti. Aşırı sağın bu yükselişi birlik yönetiminde tedirginliğe neden oldu. Seçim sonuçları, Fransa'da adeta şok etkisi yarattı. Macron hükümetin erken seçim kararı aldı. 

 

FRANSA'DA ERKEN SEÇİM KARARI ALINDI

 

BBC Türkçe'nin haberine göre, merkez-sağdaki Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) en büyük grup olarak kalması, merkez-soldaki Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı’nın (S&D) ikinciliği koruması bekleniyor. Ancak aşırı sağdaki iki grup olan Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) ile Kimlik ve Demokrasi’nin (ID) güç kazanacağı görülüyor. Bunlara ek olarak, bugün herhangi bir gruba dahil olmayan radikal sağ partilerin de parlamentoda temsilinin artması öngörülüyor.

 

Seçimlerin sonuçlarının en net ve hızlı biçimde hissedildiği ülke Fransa oldu. Sandık çıkış anketlerine göre aşırı sağdaki Marine Le Pen’in partisi Ulusal Birlik (RN), 2019’daki son seçimlere kıyasla 10 puan yükselişle yüzde 31,5 oy aldı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un liberal kanattaki partisi Rönesans ise yüzde 15’te kaldı. Fransa’da üçüncü sırada ise büyük bir yükselişle yüzde 14 oy alan Sosyalist Parti geldi. Büyük bir hezimet alan Cumhurbaşkanı Macron, parlamentoyu feshetme ve erken genel seçime gitme kararı aldı. Ülke 30 Haziran-7 Temmuz tarihlerinde seçime gidecek.

 

ALMANYA'DA AfD İKİNCİ PARTİ

 

Almanya’da da en çarpıcı sonuç aşırı sağın aldığı destek oldu. Sandık çıkış anketlerine göre muhafazakar CDU/CSU, 2019 seçimlerine yakın oy alarak yüzde 30 ile birinci parti oldu. Bu ülkede en büyük merak unsuru, radikal sağdaki AfD’nin performansıydı. AfD oy oranını 5 yıl öncesine göre yüzde 5 civarı artırarak yüzde 16’ya yükseldi. Seçim öncesi Nazileri aklayan söylemleri nedeniyle AfD, Avrupa Parlamentosu’ndaki aşırı sağcı grup ID’den atılmıştı. Şimdilik grup dışı kalan partinin parlamentoda 17 milletvekiliyle temsil edilmesi bekleniyor. Başbakan Olaf Scholz’un partisi SPD ise rekor seviyede düşük oyla yüzde 14’te kaldı ve üçüncü parti oldu. Koalisyon hükümetindeki üç parti de destek kaybederken en büyük düşüşü Yeşiller yaşadı. Yeşiller’in 2019’da yüzde 20,5 olan desteği bu seçimlerde yüzde 12 seviyesine indi.

 

İTALYA'DA İKTİDAR PARTİ OYLARINI ARTIRDI

 

İtalya, hem parlamentoda en fazla temsilciye sahip üçüncü ülke olması hem de aşırı sağın yükselişi açısından en yakından takip edilen ülkelerden oldu. Almanya ve Fransa’da iktidar partileri kayıplar alırken İtalya’da Başbakan Giorgia Meloni tam tersi bir tabloyla zaferle çıktı. Başbakan Giorgia Meloni’nin geçmişi neo-faşist haereketlere dayanan partisi İtalya’nın Kardeşleri (FdI) 2019 seçimlerinde yüzde 6,4 oyla beşinci parti olabilmişti. Meloni’nin desteği 5 yıl içinde yaklaşık 20 puan arttı ve partisi birinciliğe yükseldi. Sandık çıkış anketlerine göre FdI yüzde 26-30 bandında. Muhalefetteki merkez sol Demokratik Parti yüzde 21-25 arası oyla ikinci oldu. İtalya’da en büyük destek kaybını ise koalisyon hükümetinin ortaklarından aşırı sağdaki Lig aldı.

 

Avrupa Parlamentosu’nda aşırı sağdaki ECR grubunun lideri olan İtalya Başbakanı, seçimler öncesi hem diğer aşırı sağ grup ID ile hem de merkez sağdaki EPP ile yakınlaşma sinyalleri vermişti. Meloni’nin seçim sonrası yapacağı tercihlerle parlamentodaki güç dengeleri ve AB’nin gidişatı açısından belirleyici rol oynaması bekleniyor.

 

HOLLANDA’DA SOL İTTİFAK ÖNDE

 

6 Haziran’da seçimlere giden Hollanda’da tahminlere göre Geert Widers’in Özgürlük Partisi (PVV) 5 yıl önceski seçimlere kıyasla büyük kazanım elde etse de ilk parti olamadı. Sonuçlar teyit edilirse yüzde 17,7 oy alan PVV, Avrupa Parlamentosu’ndaki sandalye sayısını 1’den 7’ye yükseltecek. İşçi Partisi/Yeşil Sol ittifakı (PvdA/GL) ise yüzde 21,6 ile birinci sırada geldi. Hollanda, Avrupa Parlamentosu’nda 31 sandalyeye sahip olacak.

 

AVUSTURYA'DA AŞIRI SAĞ İLK PARTİ OLDU

 

Avusturya, aşırı sağın ilk parti olarak çıktığı ülkeler arasında yer aldı. Özgürlük Partisi (FPÖ) tahminlere göre yüzde 27 ile ilk kez ulusal çaptaki bir seçimden birinci çıktı. Tahminler doğrulanırsa muhafazakar Halk Partisi (ÖVP) yüzde 23,5, Sosyal Demokratlar (SPÖ) yüzde 23 oy alacak.

 

MACARİSTAN

 

Macaristan'daysa son 14 yıldır Viktor Orban başbakanlığıyla iktidarda olan Fidesz - KDNP'nin yaklaşık yüzde 44 ile birinci parti olması beklenirken, henüz iki ay önce Orban'ın eski müttefiklerinden olan Peter Magyar'ın kurduğu merkez sağ TISZA partisi yaklaşık yüzde 30 oy alarak, iktidara kuvvetli bir rakip olabileceğini gösterdi.

 

İSPANYA

 

İspanya'da da muhalefetteki merkez sağ Popüler Partisi (PP), Başbakan Perdo Sanchez'in Sosyalist Partisi'ni yenerek seçimden birinci parti çıktı. Aşırı sağcı Vox Partisi ise üçüncü oldu.

 

YUNANİSTAN

 

Yunanistan'da sandık çıkış anketlerine göre iktidar partisi Yeni Demokrasi yüzde 28 oy oranı ile ilk sırada. Soldaki SYRIZA yüzde 15, sosyalist Pasok yüzde 13, milliyetçi, sağ-popülist Yunan Çözümü yüzde 9,5, Yunanistan Komünist Partisi yüzde 9 sularında görünüyor.