İDLİB- İdlib’de Rusya destekli operasyonlarını sürdüren rejim güçleri M4 karayolunu denetimine almaya çalışıyor. Bölgesel ve küresel güçlerin karşılıklı hamleleri, “anlaşmalı ve taktik” yorumları yanı sıra büyük bir savaşın emarelerini de taşıyor. 

 

İdlib’de devam eden çatışmalarda Suriye rejimi Heyet Tehrir El Şam’a(HTŞ/El Nusra) karşı üstünlük sağlamaya devam ediyor. Rejim güçlerine karşı önce Haleb’i şimdi de İdlib’in kırsal yerlerinde operasyon başlattığını belirten HTŞ ve diğer gruplar istediklerini alamıyorlar. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) binlerce asker, tank ve topla destek verdiği paramiliter gruplar, rejimin ilerleyişini durduramıyor. Havadan destek sağlayan Rusya, yer yer TSK’ye ait mevzileri de vurmaktan geri durmuyor. Bölgeyi değerlendiren kimi uzmanlar çatışmaların danışıklı dövüş yorumlarını yaparken kimisi de büyük bir krizin kapıda olduğunu dile getiriyor. Tansiyonun düşmesi için Rusya ve Türkiye arasında yapılan diplomatik görüşmelerin de şimdiye kadar sonuç vermediği ifade ediliyor. 

 

ÖLEN ASKER SAYISI ARTIYOR

 

İdlib’de yaşananlar Soçi Anlaşması kapsamında yapılması gerekenler olarak dile getiriliyor. M5 ve M4 yollarının denetiminin rejime bırakılması ve grupların o bölgelerden çıkarılarak, silahsızlandırılması siyasi yollarla olması gerekenlerdi. Bu görev üstlenen Türkiye, sorumluluğunun aksine bölgedeki grupları daha fazla silahlandırdı. Bundan kaynaklı bölgede askeri kayıplar vermekte. Söz konusu kayıpların çok fazla olduğu ve kamuoyundan gizlendiği iddia ediliyor. 

 

BİR ANLAŞMA YA DA OYUN MU?  

 

Türkiye’nin HTŞ başta olmak üzere diğer paramilliter grupların hedefi olmaması için bir “savaş tiyatrosu” sergilendiği de ifade ediliyor. Türkiye’nin bulundukları yerleri kaybeden gruplara toprak aradığı da bilinirken, bu durum üzerinde Rusya ile pazarlıklılar yapmaya da devam ediyor. Her ne kadar bazı grupları kendi politikalarına ikna etse de diğer El Kaide kökenli grupların Türkiye ile arasında gerginlikler yaşandığı belirtiliyor. Öte taraftan bölgeye yaklaşık 5 bin asker, onlarca tank ve top yığan TSK’nin içinde de tartışmaların olduğu dile getiriliyor. 

 

YENİ BİR ANLAŞMA SAĞLANABİLİR Mİ?

 

M5 yolu ve etrafında temizlik operasyonlarını yapan rejimin bundan sonraki hedefi merak ediliyor. Rejimin M5 için belirtilen alanın dışına çıkması halinde var olan durum farklı bir seyir izler. Rejimin belirtilen çizgiyi aşması halinde İdlib’de yaşananların bir senaryo ya da bir oyundan çok Rusya ve Türkiye arasında ciddi bir savaşı tetikleyecek emareler bulunuyor. TSK üslerinin Rusya izinli saldırılar, savaş durumunu güçlendiriyor. Rusya’nın tavrı karşısında yeniden ABD ve Avrupa’ya seslenen Erdoğan, Mart ayın da düzenlenecek Almanya, Fransa, Rusya ve Türkiye görüşmesinde yeni bir anlaşma hedefleniyor. 

 

M4 YOLU İKİ TARAF İÇİNDE KRİTİK 

 

Öte yandan İran’a bağlı güçler bölgeye yoğun bir sevkiyat yapıyor. Suriye rejimi ve Rusya’nın Haleb’den Lazkiye’ye uzanan M4 uluslararası yolu ve Cisir El Şuğur’a operasyona yapmak için hazırlıklar yaptığı dile getiriliyor. Bu bölgenin diğer yerlere oranla daha dağlık bir alan olduğu, HTŞ başta olmak üzere diğer grupların da burada hazırlıklar yaptığı ve NATO’ya ait birçok silahın Türkiye tarafından bölgeye götürüldüğü iletiliyor. Suriye rejiminin burada zorlanacağı da öngörülürken, bu durumun savaşı uzatabileceği de varsayılıyor.

 

İDLİB KAPILARI AÇILIRSA 

 

Suriye rejiminin M4’ü alması halinde İdlib’in kapılarının tamamen kent savaşına açılması bekleniyor. Yine bu yol ve etrafındaki bölgenin alınması ile Suriye rejiminin operasyonlarına ara vermeden devam etmesi halinde yaşananların bir anlaşmadan çok devletler savaşına dönüşen bir duruma gitmesi de olasılık dahilinde.