İDLİB - Suriye iç savaşının düğümü haline gelen İdlib için Rusya ve Esad rejimin Demokratik Suriye Güçleri (QSD) ile yan yana geleceği konuşuluyor. Türkiye'den istedikleri desteği alamayan İdlib’teki HTŞ ve diğer grupların olası bir saldırının önüne geçmek için gözlerine kestirdikleri merkez ise Halep.
Suriye'de yaşanan iç savaşın tıkandığı noktalardan biri olan İdlib'te, Suriye rejiminin kente yönelik başlattığı operasyonlar hız kazandı. Rusya, İran ve Türkiye'nin etkin olduğu kent, uluslararası ve bölgesel hesaplaşmaların olduğu bir yer haline gelirken, İdlib krizinin 2020 yılı içinde daha da derinleşeceği öngörüsü hakim.
KRİZ BÜYÜYOR
2015 yılında ‘El Nusra’ olarak da bilinen Türkiye'nin desteklediği Heyet Tehrir El Şam'ın (HTŞ) denetimine geçen kent, o günden bugüne taraflar arasında krizlere neden oldu. Kuzey Suriye'nin batısında bulunan İdlib, her ne kadar Türkiye ve desteklediği grupların denetiminde bulunsa da Rusya ve Suriye rejiminin kenti yeniden alma girişimleri hiç durmadı. Türkiye, er seferinde NATO'yu da yanına alarak gerçekleştirilmek istenen operasyonun önünü almaya çalıştı, ancak bu çaba bir çözümden öte sorunu sadece erteledi.
Gelinen aşamada kendini dayatan İdlib meselesi, uluslararası bir boyut kazanmış durumda. Türkiye hali hazırda bu durumdan hala yararlanmaya çabası içerisinde.
SURİYE REJİMİ İDLİB'İ PARÇA PARÇA...
2020 yılı itibarıyla tekrar operasyonlarına başlayan Suriye rejimi, İdlib'in güney kırsalında önemli mevziler elde etmeye devam ediyor. 9 yıllık iç savaştan sonra iyice yıpranan rejim güçleri, İdlib'i büyük bir operasyondan çok parça parça selefi gruplardan alma çabasında. Rusya Devlet Başkanı Putin'in Türkiye'ye yapacağı ziyaretin yakınlaşmasıyla birlikte rejim de operasyonlarına hız verdi. Rejim, HTŞ ve diğer grupların yanı sıra Türkiye'nin "çatışmasızlık bölgesi" adı altında bölgede bulundurduğu 12 askeri gözlem noktalarından 9'uncu ve 8'inci askeri gözlem noktalarını da hedef alıyor. Bölgede gerilim iyice artarken, taraflar arasındaki pazarlıklar da arttı.
RUSYA ŞAM VE ÖZERK YÖNETİM TRAFİĞİ
Rusya bu konuda hem Türkiye ile hem de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk yönetimi ile görüşmeler içerisinde. NATO'ya karşı koz olarak kullandığı Türkiye'yi kaybetmek istemeyen Rusya, değişen dengeler temelinde Özerk Yönetim ile de ilişkilerini güçlendirme çabasında Bu konuda Suriye rejimi ve Özerk Yönetim arasında rol almak için önemli adımlar atmaya hazırlanan Rusya, Özerk Yönetim’den oluşacak bir heyeti Şam'a davet etmeye hazırlığında.
Yapılacak görüşmelerde İdlib'in de konuşulacağı ifade ediliyor. Kaynaklar, hem Rusya'nın hem de rejiminin QSD'nin İdlib'te gerçekleşmesi planlanan operasyona katılmasını talep edeceği görüşünde.
TÜRKİYE YİNE 'MÜLTECİLERLE' İNDİ
Olası bir operasyonla İdlib'te yaşanacaklardan endişe duyan Türkiye ise, tekrar mülteci kartına sarıldı. NATO ve Avrupalı güçleri bu konuda sıkıştırmaya çalışan Türkiye, Rusya'nın bölgeye yönelik hava saldırılarını durdurması için bastırıyor. Özellikle Almanya üzerinden çabalayan Türkiye'nin bölgedeki askeri gözlem noktalarını kaybetmek ile karşı karşıya olduğu aktarılıyor.
HTŞ VE DİĞER GRUPLAR 'YOL' ARIYOR
Suriye rejiminin devam eden saldırıları sonucu HTŞ ve diğer gruplar ile Türkiye arasında da gerilimlerin olduğu kaydediliyor.
Adım adım mevzi kaybeden HTŞ ve diğer grupların bu sıkışmayı atlatabilmek için kimi başka yollara başvurabileceği değerlendiriliyor. Bu durumu besleyen gösterge ise, HTŞ ve diğer grupların özellikle Haleb kırsalına yönelerek buralara güç yığdırması.
HTŞ ve diğer grupların, Rusya ve Suriye rejiminin saldırılarının önüne geçebilmek için bu hazırlıklar doğrultusunda yeniden Haleb'e yönelecekleri iddiaları gündemde.
MA / Nazım Daştan