Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin Amerikan Delta Crescent Energy petrol şirketi ile yaptığı petrol anlaşmasının yankıları devam ediyor. Anlaşmanın kamuoyuna duyurulmasından sonra Suriye’de bulunan Rusya, İran ve Türkiye’nin yanı sıra Suriye rejimi de anlaşmaya karşı çıkıyor. Aynı güçler Kuzey ve Doğu Suriye’de iç karışıklık çıkararak, tepkilerini dile getirseler de petrol anlaşması için şirket yetkililerinin bölgeye geldiği öğrenildi. Öte yandan Rusya’ya ait Gazprom şirketinin de Kuzey ve Doğu Suriye’ye gelmek istediği ve bu konuda görüşmeler yapıldığı belirtiliyor.

 

PETROL ANLAŞMASI 

 

Özerk yönetimin yaptığı petrol anlaşmasının hem bölgede hem de uluslararası anlamda etkileri olacak. Bu anlaşmanın özerk yönetiminin uluslararası anlamdaki resmiyetini etkilemesi bekleniyor. Anlaşmadan sonra kademeli olarak Rimêlan ve Dêra Zor bölgelerine petrol rafinerilerinin getirilmesi planlanıyor. Bu konuda tam bir takvim belirlenmese de buna yönelik çalışmalara devam ediliyor. Yine anlaşmanın uygulanabilmesi için kimi petrol şirketi yetkililerinin Kuzey ve Doğu Suriye’ye gelerek, özerk yönetim ile bazı görüşmeler gerçekleştirdiği kaydedildi.

 

KARŞI ÇIKANLAR 

 

Anlaşmanın detaylarının önümüzdeki günlerde kamuoyuyla paylaşılması beklenirken, Suriye’de bulunan Rusya, İran ve Türkiye bu anlaşmaya karşı çıktı. Karşı çıkanlar listesinde Suriye rejimi de bulunurken, diğer güçlerin Suriye rejimi üzerinden anlaşmayı sekteye uğratmak istediği belirtiliyor. Söz konusu güçler bölgenin istikrarını bozmak için kimi girişimlerde bulunuyor. Cizîre bölgesinden Dêra Zor’a kadar harekete geçen güçler, yer yer saldırılar düzenleyip, halkı özerk yönetime karşı kışkırtıyor. Dêra Zor’da Arap aşiret liderlerine yapılan suikastlar ve iç güvenlik güçlerine yönelik gerçekleştirilen saldırıların bu temelde örgütlendirildiği aktarılıyor. Ancak bugüne kadar istenilen hedefe ulaşılmadı ve iç güvenlik güçleri güvenliği arttırdı. Özerk yönetim ise tüm provokasyon girişimlerine karşı Arap aşiretleriyle birlikte seferber oldu.

 

RUSYA’YA AİT GAZ ŞİRKETLERİ 

 

Rusya’nın da Kuzey ve Doğu Suriye’de bulunan petrol ve enerji bölgesine hakim olmak istediği biliniyor. Bugüne kadar hem askeri hem de siyasi birçok yoldan bunu gerçekleştirmek isteyen Rusya, istediği hedefe ulaşamadı. Özerk yönetim ile ABD’li şirket arasında yapılan petrol anlaşmasından sonra tekrar harekete geçen Rusya, bölgeye petrol ve enerji şirketlerini göndermek istiyor. Buna ilişkin çeşitli girişimlerde de bulunan Rusya’ya ait gaz şirketlerini Kuzey ve Doğu Suriye’ye gelmek için çalışmalar yürüttüğü kaydediliyor.

 

GAZ VE ELEKTRİK BÖLGELERİ

 

Rusya’nın bu amaç doğrultusunda özerk yönetim ile görüşmeler gerçekleştirdiği aktarılırken, Rusya’ya bağlı şirketlerin özellikle gaz bölgelerine gelmek istediği vurgulanıyor. Bu bölgelerin başında Hasekê ve Dêra Zor’un Koniko hattı geliyor. Ayrıca elektrik başta olmak üzere diğer enerji bölgeleri için Rakka ve Tabqa gibi yerlerin de düşünüldüğü belirtiliyor. Önümüzdeki günlerde daha da netleşmesi beklenen konuya ilişkin bazı Avrupa ülkelerinin de devreye girmek istediği ifade ediliyor. Rusya’nın özerk yönetimin yaptığı petrol anlaşmasına karşı çıkıp, bölgeye gelmek istemesinin politik karışıklık çıkarma amaçlı olduğu belirtiliyor. Bu gelgitlerin bir süre daha sürmesi bekleniyor.

 

Bölgeye gelmesi beklenen hem ABD’li hem de Rusyalı enerji şirketlerinin sadece petrolün işletilmesi değil, savaştan dolayı yıkıma uğrayan kentleri yeniden inşa etmek için de sorumluluk almak istediği kaydediliyor. 

 

MA / Nazım Daştan